حسن شاملو

لغت نامه دهخدا

حسن شاملو. [ ح َ س َ ن ِ ] ( اِخ ) ابن حسین خان. دیوانی در سه هزار بیت دارد و از طرف شاه عباس اول حاکم هرات شدو خوشنویس نیز بود. در 1052 هَ. ق. درگذشت. خطاطان وی را با حسن کرمانی ملقب به حسنین کرده اند. احوالش در تذکره نصرآبادی ص 20 و آتشکده آذر ص 12 و روز روشن ص 172 و تذکره غنی ص 43 و امتحان الفضلا ج 2 ص 40 صص 235 - 250 و ذریعه ج 9 ص 243 و ریاض العارفین ص 68 و نمونه خطوط خوش شاهنشاهی و قاموس الاعلام ترکی آمده است.

فرهنگ فارسی

ابن حسین خان دیوانی در سه هزار بیت دارد و از طرف شاه عباس اول حاکم هرات شد

دانشنامه عمومی

حسن شاملو در سدهٔ یازدهم هجری و در زمان شاه عباس اول حاکم شهر هرات بود و افزون بر ویژگی های سیاسی و اداری، شاعری شیرین سخن و خوشنویسی برجسته نیز بود. [ ۱] او از خوشنویسان و نستعلیق نویسان زبردست بوده است. [ ۲]
او فرزند حسین خان از بزرگان امرای شاملو بود که پدر بر پدر در دربار پادشاهان صفوی دارای مشاغل مهم بوده اند. حسن خان در زمان سلطنت شاه عباس کبیر به سال ۱۰۲۷ بجای پدر خود امیرالامرا و بیگلربیگی خراسان را عهده دار شد. و در زمان شاه صفی همچنان حکومت هرات را داشت و امیرالامرای خراسان بود. [ ۱] [ ۳] وی سرداری دلیر بود و چند بار مهاجمان ازبک را شکست داده است. [ ۱]
مجلس این حاکم هنرمند، هیچگاه از صاحبان فضل و کمال خالی نبود و اوقات خود را صرف همنشینی با فضلا و شعرا و هنرمندان می کرد. [ ۳]
در عالم آرای عباسی آمده که فردی سخنور و خوشنویس بوده و صاحب سیف و قلم بوده و شعر می سروده است. دیوان او مشتمل بر سه هزار بیت بوده که به نظر نصرآبادی رسیده بوده است. نمونه شعر او یک رباعی است که به خط نستعلیق درشت در کتیبه ای در حرم علی بن موسی الرضا نصب بوده:[ ۳]
در صحن آرامگاه پیر هرات، خواجه عبدالله انصاری، یکی از چیزهایی که توجه را به خود می کشاند، سنگ مرمرین بزرگی است که به صورت قائم بر پهلوی راست و نزدیک به گوشه یی که بر جانب لوح مزاراست، استوار گردیده است. بر این سنگ، دو بیت، به خطّ نستعلیق خوش و جلی، به صورت برجسته نقش بسته و به اصطلاح کتیبه نگاران نقر گردیده است. این خطّ خوش و این دو بیت دلنشین، از حسن خان شاملوست:[ ۱]
او در خط نستعلیق از استادان زبردست و مشهور دوران بود و شیوه میرعماد را دنبال می کرد اما استادش معلوم نیست. در کتاب نتایج الافکار وفات او را ۱۱۰۰ه‍ ذکر کرده و گفته در هرات درگذشت و جنازه او را به مشهد انتقال داده به خاک سپردند. [ ۳] مولف تذکرهٔ غنی نیز همین سال را ذکر کرده اما در کتاب «نمونهٔ خطوط خوش نستعلیق» سال مرگ او ۱۰۵۲ ه‍ ثبت شده است[ ۴]
تاریخ درگذشت فرزند او مرتضی قلی خان شاملو که از شکسته نویسان مشهور بود و او نیز پس از پدر در دوران شاه سلیمان صفوی مدتی حاکم ‍ هرات بود نیز ۱۱۰۰ ه‍ ذکر شده است. [ ۵] اما با توجه به آثار باقی مانده از او باید درگذشتش پس از ۱۰۷۷ ه‍. ق اتفاق افتاده باشد. [ ۶]
عکس حسن شاملو
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

بپرس