خانات قره باغ یک خانات ترک نیمه مستقل در محدوده کنونی کشورهای جمهوری آذربایجان و ارمنستان بود که در سال ۱۷۴۸ میلادی در تابعیت دولت صفویه ایران در قره باغ و پیرامون آن بنیان گذاشته شد. [ ۴] [ ۵] این خانات تا سال ۱۸۰۶ میلادی که روسیه کنترل این منطقه را از دولت ایران گرفت وجود داشت. [ ۶] [ ۷] الحاق قره باغ به روسیه رسمیت نداشت تا سال ۱۸۱۳ که در پی جنگ های ایران و روسیه و در نتیجه آن عهدنامه گلستان فتحعلی شاه قاجار رسماً این منطقه را به آلکساندر یکم واگذار کرد. [ ۸] [ ۹] خانات تا سال ۱۸۲۲ که تحمل روسیه در برابر حاکمین مسلمان تمام شد، ملغی و یک حکومت نظامی در این استان تشکیل شد. [ ۸]
در ۱۴ می ۱۸۰۵ میلادی در جریان جنگ های ایران و روسیه، ابراهیم خلیل جوانشیر و فرمانده روسی پاول سیسیانوف قراردادی را امضا کردند که خانات قره باغ به زیر کنترل دولت روسیه دربیاید. با این حال، این توافقنامه ارزش کمی داشت، زیرا مرزها تا پایان جنگ در سال ۱۸۱۳ به طور مداوم تغییر یافتند. پس از نقض قرارداد توسط روسیه که ابراهیم خلیل خان و فرزاندش را برای همیشه حاکم قره باغ می دانست، در سال ۱۸۲۲ یک حکومت نظامی کنترل منطقه را به دست گرفت. [ ۱۰] و با پیمان ترکمنچای کنترل روسیه بر منطقه کاملاً مستحکم شد.
پیش تر از بنیان خانات قره باغ، قره باغ یک ولایت ایران در دوره صفوی در شمال غرب امپراتوری صفویان بود. [ ۱۱] شاه تهماسب یکم حکومت این استان را به شعبه ای از قاجارها به نام زیاداوغلو در سال ۱۵۴۰ میلادی واگذار کرد. [ ۱۲] پس از فروپاشی دودمان صفوی و بعداً کشته شدن نادرشاه افشار در سال ۱۷۴۷، قلمرو صفوی به چندین خانات با اندازه های گوناگون استقلال تقسیم شد. در درازای این دوره پناهعلی خان جوانشیر قره باغ، حاکمیت خود را با اتحاد با ۵ ملک نشین ارمنی پیرامون خود مستحکم کرد که به نام خمسه معروف شدند. [ ۱۳] با حمایت ملک شاهنازاریان دوم، شاه واراندا که نخستین شخصی بود که به تابعیت وی درآمد.
پایتخت این دودمان نخست در قلعه بیات بود که در جلگه های قره باغ در سال ۱۷۴۸ بنیان گذاشته شد. جایی که بعداً شهر پناه آباد یا شوشی امروزی در میانه سال های ۱۷۵۰–۱۷۵۲ ساخته شد. در دوره حکومت ابراهیم خلیل خان پسر پناه علی خان این شهر گسترش یافت و به نام شوشی به دلیل مجاورت با روستای ارمنی شوشی دوباره نامگذاری شد. [ ۱۴] [ ۱۵] [ ۱۶] سپس پناه علی خان قلمرو خود را به قره باغ، مغری، تاتو، سیسیان، کاپان، سیونیک و خانات نخجوان گسترش داد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر ۱۴ می ۱۸۰۵ میلادی در جریان جنگ های ایران و روسیه، ابراهیم خلیل جوانشیر و فرمانده روسی پاول سیسیانوف قراردادی را امضا کردند که خانات قره باغ به زیر کنترل دولت روسیه دربیاید. با این حال، این توافقنامه ارزش کمی داشت، زیرا مرزها تا پایان جنگ در سال ۱۸۱۳ به طور مداوم تغییر یافتند. پس از نقض قرارداد توسط روسیه که ابراهیم خلیل خان و فرزاندش را برای همیشه حاکم قره باغ می دانست، در سال ۱۸۲۲ یک حکومت نظامی کنترل منطقه را به دست گرفت. [ ۱۰] و با پیمان ترکمنچای کنترل روسیه بر منطقه کاملاً مستحکم شد.
پیش تر از بنیان خانات قره باغ، قره باغ یک ولایت ایران در دوره صفوی در شمال غرب امپراتوری صفویان بود. [ ۱۱] شاه تهماسب یکم حکومت این استان را به شعبه ای از قاجارها به نام زیاداوغلو در سال ۱۵۴۰ میلادی واگذار کرد. [ ۱۲] پس از فروپاشی دودمان صفوی و بعداً کشته شدن نادرشاه افشار در سال ۱۷۴۷، قلمرو صفوی به چندین خانات با اندازه های گوناگون استقلال تقسیم شد. در درازای این دوره پناهعلی خان جوانشیر قره باغ، حاکمیت خود را با اتحاد با ۵ ملک نشین ارمنی پیرامون خود مستحکم کرد که به نام خمسه معروف شدند. [ ۱۳] با حمایت ملک شاهنازاریان دوم، شاه واراندا که نخستین شخصی بود که به تابعیت وی درآمد.
پایتخت این دودمان نخست در قلعه بیات بود که در جلگه های قره باغ در سال ۱۷۴۸ بنیان گذاشته شد. جایی که بعداً شهر پناه آباد یا شوشی امروزی در میانه سال های ۱۷۵۰–۱۷۵۲ ساخته شد. در دوره حکومت ابراهیم خلیل خان پسر پناه علی خان این شهر گسترش یافت و به نام شوشی به دلیل مجاورت با روستای ارمنی شوشی دوباره نامگذاری شد. [ ۱۴] [ ۱۵] [ ۱۶] سپس پناه علی خان قلمرو خود را به قره باغ، مغری، تاتو، سیسیان، کاپان، سیونیک و خانات نخجوان گسترش داد.
wiki: خانات قره باغ