دستگاه فعال کننده مشبک یا ( به انگلیسی: Ascending reticular activating system ) به اختصار ARAS، قسمتی از دستگاه عصبی مرکزی است که ساختمانی پراکنده و شبکه مانند دارد و از رشته های ریز با تعداد فراوانی هسته تشکیل یافته است. این دستگاه بخشی از ساختار مشبک به حساب می آید و مسئول حالت بیداری پایدار است.
تشکیلات مشبک از طریق ارتباط با بخش حرکتی سیستم عصبی بر فعالیت های ارادی و واکنش های بدن اثر مستقیم می گذارد. نیمکره های مخ و دستگاه فعال کننده مشبک در حفظ هوشیاری نقش دارند. [ ۲] قسمت بیشتری از دستگاه فعال کننده مشبک در ساقه مغز قرار دارد. اگر این دستگاه صدمه ببیند، براساس آسیب ایجاد شده منجربه درجاتی از اختلال هوشیاری می گردد. این شبکه کوچک از یاخته ها به طول حدود ده سانتی متر می باشد. [ ۳]
سیستم فعال کننده مشبک بدن را در حالت بیداری پایدار قرار می دهد. [ ۴] این بخش اطلاعات را از گیرنده های حسی با روش های مختلف دریافت می کند که از طریق مسیرهای اسپینورتیکولار و اعصاب جمجمه ( عصب سه قلو، مسیرهای چند وجهی، عصب بویایی، عصب بینایی، عصب دهلیزی و مسیرهای تک وجهی ) منتقل می شود. [ ۵]
این مسیرها به طور مستقیم یا غیرمستقیم از طریق ستون میانی هسته های تشکیل شبکه ( هسته های مغناطیسی و هسته های مشبک تگمنتوم پونتین ) به تالاموس می رسند. سیستم فعال کننده شبکه ای از قسمت پشتی مغز میانی خلفی و پل مغزی شروع می شود، تا دی انسفالون ادامه می یابد و سپس به دو قسمت تقسیم می شود و به تالاموس و هیپوتالاموس می رسد و سپس به قشر مغز می ریزد. [ ۶] برآمدگی تالاموس تحت سلطه نورون های کولینرژیک است که از هسته تگمنتال پدانکولوپونتین پونز و مغز میانی ( PPT ) و هسته تگمنتال لاترودورسال پونز و هسته های مغز میانی ( LDT ) منشأ می گیرند. برجستگی هیپوتالاموس شامل نورون های نورآدرنرژیک لوکوس سرولئوس ( LC ) و نورون های سروتونرژیک هسته های رافه پشتی و میانی ( DR ) است که از هیپوتالاموس جانبی عبور کرده و به آکسون های هسته توبرو پستانی هیستامینرژیک ( TMN ) می رسند و با هم یک مسیری که به جلوی مغز، قشر مغز و هیپوکامپ گسترش می یابد. [ ۷] برانگیختگی قشری همچنین از نورون های دوپامینرژیک جسم سیاه ( SN ) ، ناحیه تگمانتی شکمی ( VTA ) و ناحیه خاکستری دور قناتی ( PAG ) بهره می برد. تعداد کمتری از نورون های کولینرژیک پونز و مغز میانی، برجستگی هایی را به سمت جلوی مغز در امتداد مسیر شکمی ارسال می کنند و تالاموس را دور می زنند. [ ۸]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفتشکیلات مشبک از طریق ارتباط با بخش حرکتی سیستم عصبی بر فعالیت های ارادی و واکنش های بدن اثر مستقیم می گذارد. نیمکره های مخ و دستگاه فعال کننده مشبک در حفظ هوشیاری نقش دارند. [ ۲] قسمت بیشتری از دستگاه فعال کننده مشبک در ساقه مغز قرار دارد. اگر این دستگاه صدمه ببیند، براساس آسیب ایجاد شده منجربه درجاتی از اختلال هوشیاری می گردد. این شبکه کوچک از یاخته ها به طول حدود ده سانتی متر می باشد. [ ۳]
سیستم فعال کننده مشبک بدن را در حالت بیداری پایدار قرار می دهد. [ ۴] این بخش اطلاعات را از گیرنده های حسی با روش های مختلف دریافت می کند که از طریق مسیرهای اسپینورتیکولار و اعصاب جمجمه ( عصب سه قلو، مسیرهای چند وجهی، عصب بویایی، عصب بینایی، عصب دهلیزی و مسیرهای تک وجهی ) منتقل می شود. [ ۵]
این مسیرها به طور مستقیم یا غیرمستقیم از طریق ستون میانی هسته های تشکیل شبکه ( هسته های مغناطیسی و هسته های مشبک تگمنتوم پونتین ) به تالاموس می رسند. سیستم فعال کننده شبکه ای از قسمت پشتی مغز میانی خلفی و پل مغزی شروع می شود، تا دی انسفالون ادامه می یابد و سپس به دو قسمت تقسیم می شود و به تالاموس و هیپوتالاموس می رسد و سپس به قشر مغز می ریزد. [ ۶] برآمدگی تالاموس تحت سلطه نورون های کولینرژیک است که از هسته تگمنتال پدانکولوپونتین پونز و مغز میانی ( PPT ) و هسته تگمنتال لاترودورسال پونز و هسته های مغز میانی ( LDT ) منشأ می گیرند. برجستگی هیپوتالاموس شامل نورون های نورآدرنرژیک لوکوس سرولئوس ( LC ) و نورون های سروتونرژیک هسته های رافه پشتی و میانی ( DR ) است که از هیپوتالاموس جانبی عبور کرده و به آکسون های هسته توبرو پستانی هیستامینرژیک ( TMN ) می رسند و با هم یک مسیری که به جلوی مغز، قشر مغز و هیپوکامپ گسترش می یابد. [ ۷] برانگیختگی قشری همچنین از نورون های دوپامینرژیک جسم سیاه ( SN ) ، ناحیه تگمانتی شکمی ( VTA ) و ناحیه خاکستری دور قناتی ( PAG ) بهره می برد. تعداد کمتری از نورون های کولینرژیک پونز و مغز میانی، برجستگی هایی را به سمت جلوی مغز در امتداد مسیر شکمی ارسال می کنند و تالاموس را دور می زنند. [ ۸]
wiki: دستگاه فعال کننده مشبک