ریچارد فرانسیس برتون

سر ریچارد فرانسیس برتون ( به انگلیسی: Sir Richard Francis Burton ) ( زاده ۱۸۲۱ - درگذشته ۱۸۹۰ ) نویسنده، شرق شناس، و از بزرگ ترین مترجمان انگلیسی بود که کتاب گلستان سعدی را نیز در سال ۱۸۸۸ از فارسی به انگلیسی ترجمه نمود. او همچنین دیپلمات، جهانگرد مربی شمشیربازی، نظامی، قوم شناس، و کارشناس هیپنوتیزم هم بود. می گویند ۳۵ زبان اروپایی و آسیایی و آفریقایی را می دانست. داستان های هزار و یک شب را نیز به انگلیسی ترجمه کرد. او همچنین سفری مخفی به مکه داشت. او کتاب کاماسوترا را به انگلیسی ترجمه نمود.
برتون در ارتش کمپانی هند شرقی دارای رده کاپیتان بود و در هند خدمت می کرد. بعد از آن، او به خدمت جامعه جغرافیدانان شاهی درآمد و سفرهای زیادی کرد. در بقیه عمر خود او سفیر انگلستان در دمشق و تریست بود. او در سال ۱۸۸۶ لقب شوالیه دریافت کرد.
برتون در یک خانواده مسیحی در هرتفورتشایر به دنیا آمد. پدر او کلنل جوزف نترویل برتون بود. مادر او مارتا بیکر دختر ریچارد بیکر ثروتمند انگلیسی بود.
خانواده برتون در کودکی او سفرهای زیادی کردند. در سال ۱۸۲۵ آن ها به فرانسه رفتند. در سال ۱۸۲۹ او تحصیلات خود را شروع کرد. در سال های بعدی خانواده او سفرهای زیادی بین فرانسه، ایتالیا و انگلستان انجام داد. برتون توانایی زیادی در یادگیری زبان از خود نشان داد و از کودکی زبان های زیادی فراگرفت. شایع بود که او در جوانی با زنی کولی رابطه داشت و زبان کولیان را از وی یادگرفته است.
برتون به کالج ترینیتی در دانشگاه آکسفورد رفت. او قبل از شروع دانشگاه مدتی نزد دکتر ویلیام الکساندر گرینهیل زندگی کرد. برتون با اینکه بسیار باهوش بود توسط استادان و بقیه دانشجویان مورد آزار قرار می گرفت. گفته می شود او در دانشگاه یک دانشجوی دیگر که او را به خاطر سبیلش مسخره کرده بود به دوئل دعوت کرد. برتون در این زمان شروع به یادگیری زبان عربی کرد و در این زبان نیز مهارت یافت. در سال ۱۸۴۲ او به یک مسابقه اسب سواری رفت که این کار برخلاف قوانین دانشگاه در آن زمان بود. او احتمال می داد که به خاطر اینکار - مانند بقیه دانشجویان - تنها تنبیه خفیفی دریافت کند ولیکن مدیریت دانشگاه آنچنان از برتون بیزار بود که او را اخراج کرد. برتون در هنگام خروج خود از دانشگاه تختهای آن را با اسب خود لگدمال کرد.
برتون در ارتش کمپانی هندشرقی استخدام شد. او مایل بود که در اولین جنگ افغان شرکت کند. او ولیکن به هند اعزام شد و در منطقه گجارات به کار گرفته شد. او در هندوستان به زبان های هندی، گجاراتی، پنجابی، فارسی و عربی مسلط شد. او آنقدر در فرهنگ هندو مطالعه کرده بود که معلم هندوی او اجازه داد او عمامه هندو به سر کند؛ ولیکن این امر توسط تاریخدانان مورد شک قرار گرفته است. برتون آنقدر به فرهنگ هندوستان علاقه پیدا کرده بود که توسط بقیه سربازان مسخره می شد. برتون با بقیه سربازان بسیار متفاوت بود. او یکبار تعداد زیادی میمون را نگهداری کرد تا بتواند زبان آن ها را یاد بگیرد. او همچنین دارای شهرت زیادی به خاطر قدرت او در جنگ بود و در جنگهای تن به تن زیادی موفق شده بود.