زیارت غدیریه

[ویکی فقه] زیارت غدیریه امام هادی (علیه السّلام)، زیارت امیرمؤمنان (علیه السّلام) در هجدهم ذی الحجه است که از امام هادی (علیه السّلام) وارد شده است. این زیارت اولین بار توسط محمد بن جعفر مشهدی در کتاب «المزار» به ثبت رسید و محدثان بعدی، تماماً از او نقل کردند. این زیارت به لحاظ سند، از اعتبار بسیار قابل توجهی برخوردار است، تنها مشکلی را که برخی ذکر کرده اند، مجهول بودن «مشهدی» به عنوان مؤلف و انتساب کتاب «المزار» به وی می باشد. در این نوشتار پژوهشی پیرامون سند این زیارت انجام شده است.
حدیث غدیر یکی از استوارترین دلیل امامت علی بن ابی طالب (علیه السّلام) به شمار می رود. تبیین و شفاف سازی امامت امیرمومنان (علیه السّلام) بر پایه حدیث غدیر، دغدغه همیشگی ائمه (علیهم السّلام) بود و با شیوه های گوناگون از آن بهره می گرفتند. گاهی به وسیله حدیث غدیر در مقابل مخالفان احتجاج می کردند. مواقعی شرح ماجرای غدیر می دادند و حتی در ادعیه و زیارات نیز آن را به یادگار می گذاشتند. غدیریه امام هادی (علیه السّلام) نمونه ای از اینهاست. هادی اُمت (علیه السّلام) هجدهم ذی الحجه را فرصت مناسبی برای طرح دوباره حدیث غدیر می داند به همین جهت در این روز امیرمؤمنان (علیه السّلام) را زیارت می کند و حقائق فراوان از جمله، ماجرای غدیر را بازگو می کند.این زیارت اولین بار توسط محمد بن جعفر مشهدی در کتاب «المزار» به ثبت رسید و محدثان بعدی، تماماً از او نقل کردند.زیارت امام هادی (علیه السّلام) به لحاظ سند، از اعتبار بسیار قابل توجهی برخوردار است. تنها مشکلی را که برخی ذکر کرده اند، مجهول بودن «مشهدی» به عنوان مؤلف و انتساب کتاب «المزار» به وی می باشد.به همین دلیل نوشتار پیش رو، به کاوش از سند این زیارت به ویژه شخصیت محمد بن المشهدی و انتساب کتاب «المزار» به وی اقدام ورزیده است.در ادامه نخست، مشروح سند این زیارت را می آوریم و سپس به شرح حال تک تک راویان آن می پردازیم.
پژوهشی پیرامون سند غدیریه امام هادی
(زیارة اخری لمولانا امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب صلوات الله علیه مختصة بیوم الغدیر)اَخْبَرَنِی الْفَقِیهُ الْاَجَلُّ اَبُو الْفَضْلِ شَاذَانُ بْنُ جَبْرَئِیلَ الْقُمِّیُّ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ الْفَقِیهِ الْعِمَادِ مُحَمَّدِ بْنِ اَبِی الْقَاسِمِ الطَّبَرِیِّ، عَنْ اَبِی عَلِیٍّ، عَنْ وَالِدِهِ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ النُّعْمَانِ، عَنْ اَبِی الْقَاسِمِ جَعْفَرِ بْنِ قُولَوَیْهِ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَعْقُوبَ الْکُلَیْنِیِّ، عَنْ عَلِیِّ بْنِ اِبْرَاهِیمَ، عَنْ اَبِیهِ، عَنْ اَبِی الْقَاسِمِ بْنِ رُوحٍ وَ عُثْمَانَ بْنِ سَعِیدٍ الْعَمْرِیِّ، عَنْ اَبِی مُحَمَّدٍ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْعَسْکَرِیِّ، عَنْ اَبِیهِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمَا، وَ ذَکَرَ اَنَّهُ عَلَیْهِ السَّلَامُ زَارَ بِهَا فِی یَوْمِ الْغَدِیرِ فِی السَّنَةِ الَّتِی اَشْخَصَهُ الْمُعْتَصِمُ.تَقِفُ عَلَیْهِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ تَقُولُ: السَّلَامُ عَلَی مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللَّهِ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ وَ سَیِّدِ الْمُرْسَلِینَ... السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا اَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ...
المشهدی الحائری، الشیخ ابو عبدالله محمد بن جعفر بن علی (متوفای۶۱۰ه)، المزار، ص۲۶۳، تحقیق:جواد القیومی الاصفهانی، ناشر:مؤسسة النشر الاسلامی، الطبعة:الاولی، رمضان المبارک ۱۴۱۹ه.
از مجموع آنچه گذشت، چنین به دست آمد که زیارت غدیریه امام هادی (علیه السّلام) دارای سلسله سند بسیار قوی و ارزشمندی است. محمد بن مشهدی هم بر پایه قرائن گوناگون فردی مورد وثوق است. کتاب «المزار» او نیز نزد عالمان امامی مورد اعتماد بوده است.

[ویکی شیعه] زیارت غدیریه از زیارتنامه های امام علی(ع) که از طرف امام هادی(ع) در روز غدیر صادر شده است. محور این زیارت، تولی و تبری و محتوای آن بیان فضایل امام علی(ع) است. زیارت غدیریه را در هر موقع از سال می توان خواند.
معتصم خلیفه عباسی، امام هادی(ع) را از مدینه به سامرا فرا خواند. در روز غدیر، امام به نجف رسید و امیرالمومنین(ع) را زیارت کرد که متن آن به زیارت غدیریه مشهور است.
همه راویان این زیارت از بزرگان شیعه هستند و در وثاقت هیچ یک از آنان تردید نشده است. سند این زیارت چنین است: ابن مشهدی از ابوالفضل شاذان بن جبرئیل قمی از عماد الدین محمد بن ابوالقاسم طبری از ابو علی فرزند شیخ طوسی از پدرش از شیخ مفید از ابن قولویه قمی از شیخ کلینی از علی بن ابراهیم قمی از پدرش از ابو القاسم حسین بن روح نوبختی و عثمان بن سعید عمری از امام حسن عسکری(ع) از امام هادی(ع) محدث قمی به معتبر بودن سند این زیارت نامه اشاره و نوشته است :«کمتر حدیثی به قوت سند این زیارت نامه می رسد.»