عُبِیدُالله اَحرار (باغستان ۸۰۶ق ـ سمرقند ۸۹۵ق)
(معروف به: خواجۀ احرار) از مشایخ و عارفان مشهور نقشبندیه. پدر و جدش گرایش به تصوّف داشتند. تحصیلات ابتدایی و عالی خود را در تاشکند، سمرقند و هرات به پایان برد. در جوانی با مشایخ آن دیار همچون حسام الدین پارسا و زین الدین خوافی و سعدالدین کاشغری دیدار کرد. سرانجام در ۸۳۲ق رسماً به شیخ یعقوب چرخی، که درشمار خلفای بهاءالدین نقشبند بود، دست بیعت داد و به طریقت نقشبندیه پیوست. دورۀ سلوک او بسیار کوتاه بود، چه، سه سال بعد، در حالی که درشمار مشایخ این سلسله قرار گرفته بود، به تاشکند بازگشت. در همین دوره، عبدالرحمن جامی و علی شیر نوایی و شماری دیگر به دست او به تصوّف پیوستند. پس از آن، علاوه بر ارشاد به کشاورزی پرداخت و از این راه ثروتی افسانه ای به دست آورد. گویا او در میان مشایخ صوفیه، ثروتمندترین آنان باشد. او و یارانش سلسلۀ نقشبندیه را در هند و ماوراءالنهر و نیز انشعابِ احراریۀ همین سلسله را گسترش دادند. فقرات، والدیه و حورائیه درشمار آثار فارسی اوست.
(معروف به: خواجۀ احرار) از مشایخ و عارفان مشهور نقشبندیه. پدر و جدش گرایش به تصوّف داشتند. تحصیلات ابتدایی و عالی خود را در تاشکند، سمرقند و هرات به پایان برد. در جوانی با مشایخ آن دیار همچون حسام الدین پارسا و زین الدین خوافی و سعدالدین کاشغری دیدار کرد. سرانجام در ۸۳۲ق رسماً به شیخ یعقوب چرخی، که درشمار خلفای بهاءالدین نقشبند بود، دست بیعت داد و به طریقت نقشبندیه پیوست. دورۀ سلوک او بسیار کوتاه بود، چه، سه سال بعد، در حالی که درشمار مشایخ این سلسله قرار گرفته بود، به تاشکند بازگشت. در همین دوره، عبدالرحمن جامی و علی شیر نوایی و شماری دیگر به دست او به تصوّف پیوستند. پس از آن، علاوه بر ارشاد به کشاورزی پرداخت و از این راه ثروتی افسانه ای به دست آورد. گویا او در میان مشایخ صوفیه، ثروتمندترین آنان باشد. او و یارانش سلسلۀ نقشبندیه را در هند و ماوراءالنهر و نیز انشعابِ احراریۀ همین سلسله را گسترش دادند. فقرات، والدیه و حورائیه درشمار آثار فارسی اوست.