تاشکند

[ویکی فقه] تاشْکَنْد، شهری کهن و پایتخت جمهوری ازبکستان و استانی به همین نام در آن کشور است.
شهر تاشکند در °۴۱ و ´۲۰ عرض شمالی و °۶۹ و ´۱۸طول شرقی، در ارتفاع۴۵۰-۴۸۰ متری از سطح دریا، در شمال شرقی ازبکستان
Britannica Atlas، Chicago، ج۱، ص۱۷۴، ۱۹۹۶.
وجود کتابخانه های بزرگ و آکادمی علوم ازبکستان و همچنین دانشگاه بزرگ دولتی تاشکند و شماری مؤسسه و مراکز آموزش عالی مانند دانشگاه اقتصاد و دیپلماسی بین المللی، آکادمی کشاورزی، دانشگاه زبان های خارجی و دانشگاه فنی در این شهر، تاشکند را به بزرگ ترین مرکز علمی و فرهنگی ازبکستان بدل ساخته است
احمدی لفورکی بهزاد و فیروزه میررضوی، راهنمای منطقۀ خزر و کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی، ج۱، ص۲۴۸، تهران، ۱۳۸۳ش.
نخستین آگاهی ها دربارۀ ناحیۀ تاشکند به سدۀ ۲ق م باز می گردد. در کهن ترین منابع نوشتاری چینی که متعلق به سدۀ ۲ق م و پس از آن است، از سرزمینی با نام یونی یاد شده است که منطبق با ناحیۀ چاچ تاریخی یا تاشکند امروزی است.
Britannica Atlas، Chicago، ج۳، ص۴۹۹، ۱۹۹۶.
...

تاشْکَنْد ( نام های دیگر: تاشکنت، چاچ، چاچکند، شاش ) ( به ازبکی: Toshkent، سیریلیک: Ташке́нт ) پایتخت و بزرگ ترین شهر ازبکستان، همچنین پرجمعیت ترین شهر آسیای میانه، با جمعیت ۲٬۵۷۱٬۶۸۸ نفر در سال ۲۰۲۰ میلادی می باشد. [ ۳] تاشکند در شمال شرقی ازبکستان نزدیک به مرز قزاقستان واقع شده است.
پیش از اینکه دین اسلام در میانه های قرن هشتم میلادی به آسیای میانه برسد، تاشکند دارای فرهنگ سغدی ( ایرانی ) بود. بعد از اینکه چنگیزخان آن را در ۱۲۱۹ میلادی از بن ویران نمود، به دلیل قرار گرفتن این شهر در مسیر جادهٔ ابریشم خیلی زود بازسازی شده و رشد کرد. پیش از اینکه تحت کنترل خانات خوقند بیاید، در قرن هجدهم و نوزدهم به دولت شهر تاشکند ( تأسیس ۱۷۸۴ ) تبدیل گردید. امپراطوری روسیه تاشکند را در ۱۸۶۵ میلادی تصرف کرد و آن را پایتخت ترکستان روس نمود. در دوران تسلط شوروی شهر شاهد رشد سریع و ازدیاد جمعیت بسیاری بوده که چهارمین شهر بزرگ اتحاد شوروی، بعد از مسکو، لنین گراد و کیف بشمار می رفت.
امروزه به عنوان پایتخت مستقل ازبکستان، تاشکند شهری با جمعیت چندملیتی با اکثریت ازبک ها به شمار می آید. تاشکند زادروز ۲٬۲۰۰ سالگی تاریخ خود را در سال ۲۰۰۲ م. جشن گرفت. [ ۴]
۶۳٪ درصد تاشکند را ازبک ها تشکیل می دهند و بقیه را روس ها ۲۰٪، تاتارها ۴٫۵٪، کره ای ها ۲٫۲٪، قزاق ها ۲٫۱٪، تاجیک ها ۱٫۲٪ و ۷٪ دیگر اقوام تشکیل می دهند. بیشتر مردم تاشکند مسلمان و سنی مذهب و پیرو فقه حنفی هستند. محل استقرار مرکز روحانی آسیای میانه در تاشکند است.
بمالید چاچی کمان را بدست
به چرم گوزن اندر آورد شست
بر او راست خم کرد و چپ کرد راست
خروش از خم چرخ چاچی ( چاچ = تاشکند ) بخاست[ ۵]
ریشه واژه تاشکندیاتاشکینت ریشه اصلی واژه تاش از واژه تاس هست
تاس :ظرف آب حمام
تاس/طاس: این واژه فارسی است و طبعاً املای آن بایستی تاس باشد. اما در متون قدیم غالباً به صورت معرب آن طاس آمده است. البته هر دو صورت صحیح است ولی امروزه بهتر است که به صورت تاس نوشته شود.
( غلط ننویسیم ، ابوالحسن نجفی ، چاپ نهم ۱۳۷۸ ص ۹۸.
کندن: در پهلوی کنتن
( ( فرود آمد از تخت ویله کنان
زنان بر سر و گوشت ِ بازو کنان . ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 245. )
واژه ی " کندن " فارسی ، پس از سیر در زبان های غیر ایرانی با تغییر لهجه و معنی به شکل " خندق ، قنات، کانال " در آمده و دوباره به زبان فارسی بازگشته است و امروزه با همان شکل تغییر یافته در زبان فارسی کاربرد دارد

تاشکند (قونیه). تاشکند ( به ترکی استانبولی: Taşkent ) یک منطقهٔ مسکونی در ترکیه است که در استان قونیه واقع شده است. [ ۳] تاشکند ۱٬۳۶۳ متر بالاتر از سطح دریا واقع شده است.