قیاس خطابی

[ویکی فقه] قیاس خطابی، به معنای قیاس مفید ظن و اقناع، و مؤلَّف از مظنونات و مقبولات و مشهورات غیرحقیقی است.
قیاس، مورد استفاده در صناعت خطابه را قیاس خطابی گویند. هدف از خطابه، اقناع قلبی مخاطبین است. این اقناع می تواند نتیجه ظن و احتمال راجح نسبت به مفاد یک قول باشد و لازم نیست ناشی از یقین به آن باشد. بنابراین ماده قیاس خطابی، مظنونات یا مقبولات و یا مشهورات (اعم از حقیقی و غیر حقیقی) می باشد. و به لحاظ صورت نیز می تواند از اَشکال فاقد شرایط انتاج و اَشکال غیر منتج هم بهره ببرد اما مشروط به این که مفید ظن برای مخاطب باشد. قیاس های خطابیِ مفید ظن و موجب اقناع، اگر بر هیئت یکی از ضرب های عقیم یکی از اشکال اربعه تالیف گردد، "رواسم" نامیده می شود.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • خوانساری، محمد، منطق صوری.• ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل.• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.• ابوالبرکات ابن ملکا، هبه الله بن علی، الکتاب المعتبر فی الحکمة.• مظفر، محمدرضا، المنطق.
۱. ↑ قوام صفری، مهدی، ترجمه برهان شفا، ص۱۶.
...