ناحیه ( شهرستان ) جلال الدین بلخی از ناحیه های اداری ولایت ختلان است که در جنوب تاجیکستان قرار دارد. مرکز این ناحیه، شهرک بلخ است که در ۳۲ کیلومتری شهر باختر و در دامنهٔ کوه و کنارهٔ رود قومسنگیر جای دارد. این شهرک تا شهر دوشنبه ۱۳۲ کیلومتر فاصله دارد.
ناحیهٔ جلال الدین بلخی در وادی وادی وَخش جای دارد. از شمال با باختر و وخش، در شرق به فرخار، در غرب به جیلی کول و در جنوب به قوم سنگیر و پنج از ناحیه های ولایت ختلان همسایه است.
نام پیشین و باستانی این ناحیه، هلاورد بوده است. هلاورد جای نام بلخی است، که از دو واژه در زبان ایرانی باستان ساخته شده است: - hadā* 'از' + - varta* 'سنگ' و معنی آن «ساخته شده از سنگ، یعنی شهر سنگی» است [ ۱]
در سال ۲۰۰۷ روشنفکران ختلانی به مسئولین ناحیهٔ کالخازآباد پیشنهاد داده بودند که نام تاریخی این سرزمین برای سوم بار احیا گردد و مرکز ناحیهٔ هلاورد نامیده شود. [ ۲] اما برخلاف چشمداشت آن ها، ناحیهٔ کالخازآباد در تاریخ ۱۹ ژوئیه ۲۰۰۷ با قرار مجلس ملی عالی جمهوری تاجیکستان ناحیهٔ جلال الدین رومی نامیده شد. [ ۳] .
مردم این ناحیه به زبان های تاجیکی و ازبکی سخن می گویند. بر پایهٔ آمار سال ۲۰۰۹ میلادی، ناحیهٔ جلال الدین رومی ۱۶۰٬۰۰ تن جمعیت داشت. [ ۴]
براساس قانون تقسیمات کشوری، ناحیهٔ جلال الدین رومی، ۲ شهرک و ۸ جماعت دارد. [ ۵]
سرور ناحیهٔ جلال الدین رومی رئیس حکومت آن است که وی را رئیس جمهوری تاجیکستان تعیین می کند. نهاد قانون گذاری این ناحیه، مجلس نمایندگان خلق می باشد که آن را رای دهندگان این ناحیه برای ۵ سال انتخاب می کنند.
این ناحیه در ۲۱ مارس سال ۱۹۳۳ میلادی در بخشی از ولایت قرغان تپه در جمهوری سوسیالیستی تاجیکستان شوروی تأسیس یافته است و نخست «ناحیهٔ وخش» نام داشت. راهنماها و جهان نامه های عربی زبان و پارسی زبان سدهٔ میانی، نام این ناحیه را هلاورد یاد کرده اند.
هلاورد در زمان سامانیان یکی از دو شهر کلان وخشان زمین بوده است. بنابر نوشته های حدود العالم من المشرق الی المغرب، «هلاورد قصبهٔ وخش است، شهری ست با کشت و برز و روستاهای بسیار و مردمانی تیرانداز و جنگی. »[ ۷]
بنابر یافته های باستان شناسی، شهر هلاورد در زمان کوشانیان پدید آمد[ ۸] و در سده های میانه مرکز وخشان زمین بوده است. این شهر در سال ۷۵۰ میلادی به دست عرب ها ویران شد[ ۹] و باستان شناسان خرابه های آن را در کرانهٔ غربی شهرک کالخازآباد یافتند که امروز آن را کافرقلعه می خوانند. [ ۱۰] سپس مرکز وخشان زمین، شهرک کوه کنده شد که در ۱۲ کیلومتری شمال غربی خرابه های کافرقلعه در کرانه های رود وخش جای داشت. در سده های میانی، این شهر نیز هلاورد نام داشت و خرابه های آن هم اکنون به نام «زالی زر» نزدیک ده اوزون در کنار رود وخش، ۱۲ کیلومتر دورتر از کالخازآباد و ۲۳ کیلومتر دورتر از قرغان تپه برجایند. [ ۱۱] .
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفناحیهٔ جلال الدین بلخی در وادی وادی وَخش جای دارد. از شمال با باختر و وخش، در شرق به فرخار، در غرب به جیلی کول و در جنوب به قوم سنگیر و پنج از ناحیه های ولایت ختلان همسایه است.
نام پیشین و باستانی این ناحیه، هلاورد بوده است. هلاورد جای نام بلخی است، که از دو واژه در زبان ایرانی باستان ساخته شده است: - hadā* 'از' + - varta* 'سنگ' و معنی آن «ساخته شده از سنگ، یعنی شهر سنگی» است [ ۱]
در سال ۲۰۰۷ روشنفکران ختلانی به مسئولین ناحیهٔ کالخازآباد پیشنهاد داده بودند که نام تاریخی این سرزمین برای سوم بار احیا گردد و مرکز ناحیهٔ هلاورد نامیده شود. [ ۲] اما برخلاف چشمداشت آن ها، ناحیهٔ کالخازآباد در تاریخ ۱۹ ژوئیه ۲۰۰۷ با قرار مجلس ملی عالی جمهوری تاجیکستان ناحیهٔ جلال الدین رومی نامیده شد. [ ۳] .
مردم این ناحیه به زبان های تاجیکی و ازبکی سخن می گویند. بر پایهٔ آمار سال ۲۰۰۹ میلادی، ناحیهٔ جلال الدین رومی ۱۶۰٬۰۰ تن جمعیت داشت. [ ۴]
براساس قانون تقسیمات کشوری، ناحیهٔ جلال الدین رومی، ۲ شهرک و ۸ جماعت دارد. [ ۵]
سرور ناحیهٔ جلال الدین رومی رئیس حکومت آن است که وی را رئیس جمهوری تاجیکستان تعیین می کند. نهاد قانون گذاری این ناحیه، مجلس نمایندگان خلق می باشد که آن را رای دهندگان این ناحیه برای ۵ سال انتخاب می کنند.
این ناحیه در ۲۱ مارس سال ۱۹۳۳ میلادی در بخشی از ولایت قرغان تپه در جمهوری سوسیالیستی تاجیکستان شوروی تأسیس یافته است و نخست «ناحیهٔ وخش» نام داشت. راهنماها و جهان نامه های عربی زبان و پارسی زبان سدهٔ میانی، نام این ناحیه را هلاورد یاد کرده اند.
هلاورد در زمان سامانیان یکی از دو شهر کلان وخشان زمین بوده است. بنابر نوشته های حدود العالم من المشرق الی المغرب، «هلاورد قصبهٔ وخش است، شهری ست با کشت و برز و روستاهای بسیار و مردمانی تیرانداز و جنگی. »[ ۷]
بنابر یافته های باستان شناسی، شهر هلاورد در زمان کوشانیان پدید آمد[ ۸] و در سده های میانه مرکز وخشان زمین بوده است. این شهر در سال ۷۵۰ میلادی به دست عرب ها ویران شد[ ۹] و باستان شناسان خرابه های آن را در کرانهٔ غربی شهرک کالخازآباد یافتند که امروز آن را کافرقلعه می خوانند. [ ۱۰] سپس مرکز وخشان زمین، شهرک کوه کنده شد که در ۱۲ کیلومتری شمال غربی خرابه های کافرقلعه در کرانه های رود وخش جای داشت. در سده های میانی، این شهر نیز هلاورد نام داشت و خرابه های آن هم اکنون به نام «زالی زر» نزدیک ده اوزون در کنار رود وخش، ۱۲ کیلومتر دورتر از کالخازآباد و ۲۳ کیلومتر دورتر از قرغان تپه برجایند. [ ۱۱] .
wiki: ناحیه جلال الدین رومی