نبرد دریاچه رگیلوس یکی از نخستین نبردهای حماسی جمهوری روم بود که میان قبایل لاتین به سرکردگی اکتاویوس مامیلیوس و پدرزنش لوکیوس تارکوئینیوس متکبر از یکسو و قوای جمهوری روم از سوی دیگر روی داد. درباب سال وقوع این جنگ میان مؤرخان اتفاق نظر وجود ندارد: برمبنای تاریخ نگاری تیتوس لیویوس، این جنگ باید در ۴۹۹ ق. م. روی داده باشد اما عموماً سالش را ۴۹۶ ق. م. می دانند.
تیتوس لیویوس، مؤلف از پیدایش روم، می گوید که این جنگ در سال کنسولی تیتوس اِبوتیوس و گایوس وتوسیوس[ یادداشت ۱] روی داده ( ۴۹۹ ق. م ) [ ۱] اما متذکر می شود که برخی وقوع جنگ را در سال کنسولی آئولوس پستومیوس و تیتوس ورگینیوس[ یادداشت ۲] می دانند که در اینصورت در ۴۹۶ ق. م. روی داده است. [ ۲] [ ۳]
طبق روایت تیتوس لیویوس، تارکوئینیوس متکبر، پس از خلعش از پادشاهی روم و اخراجش از شهر در ۵۰۹ ق. م. به دولت شهرهای متعددی متوسل شد تا حکومت نوپای جمهوری را سرنگون کند و تاج وتختش را بازپس بگیرد. او ابتدا به دولت شهرهای تارکوئینیئی و ویئی متوسل شد ایشان را به جنگ با جمهوری برانگیخت، اما در نبردی که روی داد شکست یافت ( ۵۰۹ ق. م ) [ ۴] پس از آن به لارس پورسنا، پادشاه کلوسیوم، پناهنده شد و او نیز با قوای بزرگی روم را در محاصره گرفت. لیکن شجاعت و جانفشانی رومیانی چون هوراتیوس کوکلس و موکیوس اسکایه ولا و کلوئلیا در پاسداری از جمهوری او را تحت تأثیر قرار داد و واداشت تا دست از محاصرهٔ روم بکشد و حتی دوست رومیان گردد. پس تارکوئینیوس متکبر با خاندانش به دولت شهر توسکولوم، تحت سلطهٔ دامادش اکتاویوس مامیلیوس، پناهنده شد. [ ۵] مامیلیوس چند سال را در تدارک جنگی بزرگ برضد روم سپری کرد و لاتینان را ( همسایگان جنوبی روم که خود نیز جزو آنان بود ) برای جنگ با جمهوری روم برانگیخت. به گفتهٔ تیتوس لیویوس، وقتی رومیان از یکسو نگران جنگ احتمالی با سابینان بودند، مامیلیوس از آنسو سی دولت شهر لاتین را برضدشان برانگیخته بود. برای همین، رومیان برای اولین بار به فکر نصب یک دیکتاتور افتادند و تیتوس لارکیوس و اسپوریوس کاسیوس را به ترتیب به عنوان دیکتاتور و ارباب سواران نصب کردند. مشکل رومیان نداشتن تجربهٔ جنگی دو کنسول نبود، بلکه ظنین بودند که یکی از آنان با جناح تارکوئینیان همراهی و همدلی می کند. هم رومیان و هم لاتینان کوشیدند خَلق های همجوار را جلب خویش کنند و برای همین سفرایی به دولت شهرهای مجاور فرستادند. لیکن اتروسکان و ولسکیان و هرنیکیان و روتولان همگی از مشارکت در جنگ احتمالی اجتناب کردند و با هیچ یک از دو طرف متحد نشدند. [ ۶] سرانجام، در ۴۹۹ یا ۴۹۶ ق. م. وقتی جنگ با لاتینان قطعی شد، رومیان آئولوس پستومیوس و تیتوس اِبوتیوس را به ترتیب دیکتاتور و ارباب سواران کردند و ۲۴ هزار پیاده و یک هزار سوار در چهار لژیون گرد آمدند و قوای لاتینان نیز بالغ بر ۴۰ هزار پیاده و ۳ هزار سوار بودند. رومیان نیمی از لژیون هایشان را در حد فاصل روم و توسکولوم جای دادند ( یکی به سرداری دیکتاتور پستومیوس و دیگر به سرداری ورگینیوس ) تا مراقب تحرکات لاتینان باشند و دو لژیون نیز در روم ماندند ــ یکی به سرداری ابوتیوس و دیگر به سرداری آئولوس سمپرونیوس. [ ۷]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفتیتوس لیویوس، مؤلف از پیدایش روم، می گوید که این جنگ در سال کنسولی تیتوس اِبوتیوس و گایوس وتوسیوس[ یادداشت ۱] روی داده ( ۴۹۹ ق. م ) [ ۱] اما متذکر می شود که برخی وقوع جنگ را در سال کنسولی آئولوس پستومیوس و تیتوس ورگینیوس[ یادداشت ۲] می دانند که در اینصورت در ۴۹۶ ق. م. روی داده است. [ ۲] [ ۳]
طبق روایت تیتوس لیویوس، تارکوئینیوس متکبر، پس از خلعش از پادشاهی روم و اخراجش از شهر در ۵۰۹ ق. م. به دولت شهرهای متعددی متوسل شد تا حکومت نوپای جمهوری را سرنگون کند و تاج وتختش را بازپس بگیرد. او ابتدا به دولت شهرهای تارکوئینیئی و ویئی متوسل شد ایشان را به جنگ با جمهوری برانگیخت، اما در نبردی که روی داد شکست یافت ( ۵۰۹ ق. م ) [ ۴] پس از آن به لارس پورسنا، پادشاه کلوسیوم، پناهنده شد و او نیز با قوای بزرگی روم را در محاصره گرفت. لیکن شجاعت و جانفشانی رومیانی چون هوراتیوس کوکلس و موکیوس اسکایه ولا و کلوئلیا در پاسداری از جمهوری او را تحت تأثیر قرار داد و واداشت تا دست از محاصرهٔ روم بکشد و حتی دوست رومیان گردد. پس تارکوئینیوس متکبر با خاندانش به دولت شهر توسکولوم، تحت سلطهٔ دامادش اکتاویوس مامیلیوس، پناهنده شد. [ ۵] مامیلیوس چند سال را در تدارک جنگی بزرگ برضد روم سپری کرد و لاتینان را ( همسایگان جنوبی روم که خود نیز جزو آنان بود ) برای جنگ با جمهوری روم برانگیخت. به گفتهٔ تیتوس لیویوس، وقتی رومیان از یکسو نگران جنگ احتمالی با سابینان بودند، مامیلیوس از آنسو سی دولت شهر لاتین را برضدشان برانگیخته بود. برای همین، رومیان برای اولین بار به فکر نصب یک دیکتاتور افتادند و تیتوس لارکیوس و اسپوریوس کاسیوس را به ترتیب به عنوان دیکتاتور و ارباب سواران نصب کردند. مشکل رومیان نداشتن تجربهٔ جنگی دو کنسول نبود، بلکه ظنین بودند که یکی از آنان با جناح تارکوئینیان همراهی و همدلی می کند. هم رومیان و هم لاتینان کوشیدند خَلق های همجوار را جلب خویش کنند و برای همین سفرایی به دولت شهرهای مجاور فرستادند. لیکن اتروسکان و ولسکیان و هرنیکیان و روتولان همگی از مشارکت در جنگ احتمالی اجتناب کردند و با هیچ یک از دو طرف متحد نشدند. [ ۶] سرانجام، در ۴۹۹ یا ۴۹۶ ق. م. وقتی جنگ با لاتینان قطعی شد، رومیان آئولوس پستومیوس و تیتوس اِبوتیوس را به ترتیب دیکتاتور و ارباب سواران کردند و ۲۴ هزار پیاده و یک هزار سوار در چهار لژیون گرد آمدند و قوای لاتینان نیز بالغ بر ۴۰ هزار پیاده و ۳ هزار سوار بودند. رومیان نیمی از لژیون هایشان را در حد فاصل روم و توسکولوم جای دادند ( یکی به سرداری دیکتاتور پستومیوس و دیگر به سرداری ورگینیوس ) تا مراقب تحرکات لاتینان باشند و دو لژیون نیز در روم ماندند ــ یکی به سرداری ابوتیوس و دیگر به سرداری آئولوس سمپرونیوس. [ ۷]
wiki: نبرد دریاچه رگیلوس