وُلُسوالی شیبَر یکی از ولسوالی ها ( شهرستان ها ) ی ولایت بامیان افغانستان است. [ ۱]
از شرق به ولسوالی شیخ علی مربوط ولایت پروان، از غرب به مرکز ولایت بامیان، ازشمال به ولسوالی تاله و برفک ولایت بغلان و ولسوالی سیغان ولایت بامیان و از جنوب به بهسود ولایت میدان ورک همسایه است.
دریاهای مشهور این ولسوالی عبارت اند ازشنبل، کالو، جلمش، غندگ، عراق و شیبراست ، این دریاها از ارتفات کوه بابا و هندوکش بین بامیان و سیغان سرچشمه میگیرند که در قسمت های شش پل، شکاری، دهن غندگ و دهن جلمش به دریای بامیان میریزند که این دریا در دوآب میخ زرین با دریای کهمرد یکجا گردیده ودر حصه ولسوالی دوشی بغلان با آب های سالنگ و خنجان اندراب یکجا میگردد و از ولایت بغلان و کندز عبور کرده که انرژی برق پلخمری و آبیاری زراعت آن را به عهده دارد. [ ۲]
این ولسوالی بر سر راه سه شاهراه بزرگ استراتیژیکی قرار گرفته است؛ شاه راه حاجیگگ ـ میدان وردک، شاه راه شیبر ـ پروان و شاه راه شکاری ـ بغلان، که شیبر و بامیان را به بیرون وصل کرده می کنند. [ ۳]
هزاره ها در کل بیشترین باشندگان این ولسوالی را تشکیل می دهند.
در سطح ولسوالی شبر ٣١ باب مکتب رسمی فعالیت دارند که ٨ باب آن لیسه، ١٧ باب آن متوسطه و ۶ باب آن ابتداییه می باشند. این مکاتب ۶٩۰٥ نفر متعلم را که ٣١۰٢ نفر آن اناث و ٣٨۰٣ نفر آن ذکور می باشند، تحت پوشش قرار داده و توسط ٢۶٧ نفر معلم ( ٢٢١ نفر رسمی و ۴۶ نفر قرار دادی ) که از مجموع ٢۶٧ نفر آن ٣٨ نفر معلم اناث می باشد، آموزش داده می شود. [ ۳]
موجودیت معدن آهن حاجیگک، اهمیت اقتصادى این ولسوالى را بر ملا مى سازد و یکی از معادن بزرگ در سطح آسیا محسوب میگردد. معدن آهن حاجیگک که در سلسله کوه های هندوکش، میان بامیان و میدان وردک واقع است، در سال ۱۳۳۹هجری شمسى، شناسایی شده و١٦ کیلومتر طول و ۵۵۰ مترعمق دارد. در این معدن که یکى از بزرگترین معادن دنیا به شمار میرود، دو میلیارد ُتن آهن وجود دارد. در داوطلبى ماه قوس سال ١٣٩٠، کنسرسیوم کمپنى هاى هندی ( SAIL/ AFISCO ) براى استخراج سه بلاک و یک کمپنی کانادایى ( Kilo Gold Mines ) براى استخراج یک بلاک این معدن برنده شده است و قرار است که کار استخراج آن در سال ١٣٩٢ آغاز گردد. [ ۴]
آثار تاریخی در معرض نابودی قرار دارد؛ در ولسوالی شبر جاذبه های توریستی؛ تاریخی و طبیعی نیز وجود دارد. شهر سرخوشک در دره ی غندک است، یک استوپا در خود غندک است، یک قلعه تاریخی در دره ی جلمش است، همین طور در تَغمه چی عراق هم یک قلعه ی تاریخی وجود دارد و لخشوم قلعه در مسیر سرک عمومی شبر ـ بامیان، می باشد. عکس لخشوم قلعه در بانکنوت های جمهوریت داودخان چاپ شده است. همچنان سرای تاریخی کالو که مساحت چند جریب زمین را احتوا می کند و معرف معماری بامیان قدیم است. در تمام مناطق اسماعیلی نشین شیبر قلعه ها و حصارهای تاریخی موجود است که سنت قلعه نشینی در میان شیعیان اسماعیلی افغانستان با دوره الموت و خراسان بزرگ را نشان می دهد. به لحاظ تاریخی نشان می دهد که اسماعیلیان در این مناطق حکمرانی داشته اند. این آثار تاریخی متأسفانه توسط ریاست اطلاعات و فرهنگ محافظت نمی شود و در حال تخریب شدن و تقریبا نابودی هستند و باید روی این ها کار شود. [ ۳]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاز شرق به ولسوالی شیخ علی مربوط ولایت پروان، از غرب به مرکز ولایت بامیان، ازشمال به ولسوالی تاله و برفک ولایت بغلان و ولسوالی سیغان ولایت بامیان و از جنوب به بهسود ولایت میدان ورک همسایه است.
دریاهای مشهور این ولسوالی عبارت اند ازشنبل، کالو، جلمش، غندگ، عراق و شیبراست ، این دریاها از ارتفات کوه بابا و هندوکش بین بامیان و سیغان سرچشمه میگیرند که در قسمت های شش پل، شکاری، دهن غندگ و دهن جلمش به دریای بامیان میریزند که این دریا در دوآب میخ زرین با دریای کهمرد یکجا گردیده ودر حصه ولسوالی دوشی بغلان با آب های سالنگ و خنجان اندراب یکجا میگردد و از ولایت بغلان و کندز عبور کرده که انرژی برق پلخمری و آبیاری زراعت آن را به عهده دارد. [ ۲]
این ولسوالی بر سر راه سه شاهراه بزرگ استراتیژیکی قرار گرفته است؛ شاه راه حاجیگگ ـ میدان وردک، شاه راه شیبر ـ پروان و شاه راه شکاری ـ بغلان، که شیبر و بامیان را به بیرون وصل کرده می کنند. [ ۳]
هزاره ها در کل بیشترین باشندگان این ولسوالی را تشکیل می دهند.
در سطح ولسوالی شبر ٣١ باب مکتب رسمی فعالیت دارند که ٨ باب آن لیسه، ١٧ باب آن متوسطه و ۶ باب آن ابتداییه می باشند. این مکاتب ۶٩۰٥ نفر متعلم را که ٣١۰٢ نفر آن اناث و ٣٨۰٣ نفر آن ذکور می باشند، تحت پوشش قرار داده و توسط ٢۶٧ نفر معلم ( ٢٢١ نفر رسمی و ۴۶ نفر قرار دادی ) که از مجموع ٢۶٧ نفر آن ٣٨ نفر معلم اناث می باشد، آموزش داده می شود. [ ۳]
موجودیت معدن آهن حاجیگک، اهمیت اقتصادى این ولسوالى را بر ملا مى سازد و یکی از معادن بزرگ در سطح آسیا محسوب میگردد. معدن آهن حاجیگک که در سلسله کوه های هندوکش، میان بامیان و میدان وردک واقع است، در سال ۱۳۳۹هجری شمسى، شناسایی شده و١٦ کیلومتر طول و ۵۵۰ مترعمق دارد. در این معدن که یکى از بزرگترین معادن دنیا به شمار میرود، دو میلیارد ُتن آهن وجود دارد. در داوطلبى ماه قوس سال ١٣٩٠، کنسرسیوم کمپنى هاى هندی ( SAIL/ AFISCO ) براى استخراج سه بلاک و یک کمپنی کانادایى ( Kilo Gold Mines ) براى استخراج یک بلاک این معدن برنده شده است و قرار است که کار استخراج آن در سال ١٣٩٢ آغاز گردد. [ ۴]
آثار تاریخی در معرض نابودی قرار دارد؛ در ولسوالی شبر جاذبه های توریستی؛ تاریخی و طبیعی نیز وجود دارد. شهر سرخوشک در دره ی غندک است، یک استوپا در خود غندک است، یک قلعه تاریخی در دره ی جلمش است، همین طور در تَغمه چی عراق هم یک قلعه ی تاریخی وجود دارد و لخشوم قلعه در مسیر سرک عمومی شبر ـ بامیان، می باشد. عکس لخشوم قلعه در بانکنوت های جمهوریت داودخان چاپ شده است. همچنان سرای تاریخی کالو که مساحت چند جریب زمین را احتوا می کند و معرف معماری بامیان قدیم است. در تمام مناطق اسماعیلی نشین شیبر قلعه ها و حصارهای تاریخی موجود است که سنت قلعه نشینی در میان شیعیان اسماعیلی افغانستان با دوره الموت و خراسان بزرگ را نشان می دهد. به لحاظ تاریخی نشان می دهد که اسماعیلیان در این مناطق حکمرانی داشته اند. این آثار تاریخی متأسفانه توسط ریاست اطلاعات و فرهنگ محافظت نمی شود و در حال تخریب شدن و تقریبا نابودی هستند و باید روی این ها کار شود. [ ۳]
wiki: ولسوالی شیبر