کدئین

کدئین ( به انگلیسی: Codeine ) یا متیل مرفین یک داروی مخدر ضددرد، مسکن، ضدسرفه و ضداسهال است، و بنا بر بسیاری از گزارش ها پرمصرف ترین داروی جهان است.
کدئین حدود ۰٫۳٪ تا ۳٪ تریاک را تشکیل می دهد. پیر ژان ربیکه شیمیدان فرانسوی در سال ۱۸۳۲ برای نخستین بار آن را از تریاک جدا کرد. البته با توجه به مقدار ناچیز آن در طبیعت، بیشتر کدئین دنیا از مرفین به دست می آید. قدرت تقریبی آن حدود ۸٪ تا ۱۲٪ مرفین است.
فرمول شیمیایی کدئین C۱۸H۲۱NO۳ است. درصد چسبندگی آن به پروتئین پلاسما ۶۵٪ تا ۷۵٪ است. ۹۰٪ آن در کلیه تصفیه شده و از طریق ادرار دفع می شود و نیمه عمر آن ۲٫۹ ساعت است.
بیشترین مصرف پزشکی کدئین در درمان دردهای خفیف تا نسبتاً شدید ( از جمله دردهای مفاصل، کمردرد، استخوان درد، دندان درد، سردرد، میگرن، دردهای پس از جراحی ) و نیز اسهال و سرفه خشک ( غیر پروداکتیو ) است.
تأثیر ضدسرفه کدئین ناشی از اثر مستقیم آن بر مرکز سرفه در مغز ( medulla ) است و با مقدار کمتری ( ۱۰ تا ۲۰میلی گرم برای بزرگسالان ) از مقدار لازم برای تأثیر ضد درد آن به دست می آید. کدئین همچنین تأثیر خشک کننده بر مجرای تنفسی دارد و رطوبت ترشحات برونش ها را کاهش می دهد.
کدئین معمولاً بیشتر از ۶۰ میلی گرم در یک نوبت و ۲۴۰ میلی گرم در ۲۴ ساعت تجویز نمی شود. [ ۲] در صورتی که این میزان دارو کافی نباشد استفاده از داروهای قویتر ترجیح داده می شود.
کارشناسان و مشاوران پزشکی اداره نظارت بر غذا و داروی آمریکا تأکید کردند که لازم است از مصرف خودسرانه داروهای حاوی کدئین برای درمان سرفه یا درد در کودکان و نوجوانان خودداری شود و استفاده از این نوع داروها با تجویز پزشک باشد. متخصصان معتقدند عوارض جانبی مصرف کدئین می تواند موجب بروز مشکلات تنفسی مرگبار در برخی کودکان شود. [ ۳]
کدئین در کبد و از طریق سیتوکرومP۴۵۰ ( ایزوآنزیم۲D۶ ) متابولیزه می شود. این فرایند در افرادی که مقدار کمتری از این سیتوکروم دارند به درستی انجام نشده و در نتیجه کدئین در آن ها تأثیر خفیف تری دارد. برآورد می شود که حدود ۵٪ تا ۱۰٪ اروپایی ها، ۲٪ زردپوست ها و ۱٪ عرب ها از این دسته باشند. در مقابل وجود میزان بیشتری از CYP2D۶ منجر به تأثیر قوی تر و سریع تر داروهایی می شود که از این مسیر متابولیزه می شوند. حدود ۰٫۵٪ تا ۲٪ مردم از این گروه اند و با کدئین کمتری به سطح درمانی مطلوب می رسند.