[ویکی فقه] اِبْن ِ بارِزی ، ابوالقاسم هبةالله بن عبدالرحیم بن ابراهیم بن هبةالله بن بارزی جهنی حموی ملقب به شیخ الاسلام و شرف الدین (۶۴۵ - ۷۳۸ق /۱۲۴۷- ۱۳۳۷م )، قاضی القضاة و دانشمند شافعی است.
پدرش که در منابع متأخرتر عبدالرحمان خوانده شده است نیز قاضی القضاة حماة و مردی عالم و ادیب بود. ابوالفدا که شاگرد وی بوده و او را بسیار ستوده است ، می نویسد: موقعی که ابن بارزی به من اجازه روایت می داد، گفت او فقه را از طریق عراقیان از پدر و جد خویش ابراهیم آموخته است . سپس نام کلیه استادان اجداد خود را تا ابن عباس و ابن عمر که صحابه پیامبر اکرم (ص ) بودند ذکر کرد و بدین طریق سلسله آموزش فقه خود را به پیامبر رسانید. قرائات هفتگانه را از بدرالدین تاذفی و نحو را از ابن مالک فراگرفت . از عزالدین احمد فاروثی ، ابراهیم ارموی و محمد بن هامل نیز استماع کرد و ابن عبدالسلام ، نجم الدین بادرائی ، ابن عدیم (ه م )، یحیی عطار، ابوشامه (ه م )، ابن حرستانی و ابوالبقاء نابلسی و دیگران به او اجازه دادند.
اجتهاد و قضاوت
در فقه سرآمد و امام عهد خویش شد و مفتی شام و قاضی حماة گشت . ریاست مذهب در بلاد شام بر او ختم شد، چنانکه از اطراف به سوی او می شتافتند. ابوالفدا نوشته است که این بارزی در امر قضا پرهیزکار بود. از بیت المال چیزی نخورد. هرگز، همچون دیگر قاضیان ، تازیانه به دست نگرفت . با اینهمه سخنش مقبول و حکمش نافذ بود. اندیشه ای لطیف و ذهنی تیز داشت و در فتاوی دشوار مورد اعتماد بود. بارها به تصدی قضای مصر دعوت شد، ولی نپذیرفت .ابوالفدا در پایان زندگی نامه ابن بارزی ، نمونه ای از نظم و نثر مصنوع وی و نیز نامه ای را که خود در باب درگذشت او خطاب به نوه اش نجم الدین عبدالرحیم نوشته ، با قصیده ای در رثای ابن بارزی آورده است .
خصوصیات
وی به صوفیه اعتقاد نیک داشت . محیی الدین نووی او را ستوده و گفته است که فقیه تر از این جوان در این بلاد نیست . او نفایس کتب را گرد آورد و آن ها را که ۱۰۰ هزار درهم ارزش داشت ، وقف کرد. ابن بارزی با آنکه در پایان زندگی نابینا شد، ولی به کار قضا همچنان ادامه داد. سرانجام به نفع نوه اش نجم الدین عبدالرحیم از مسند قضا فرود آمد. وی بارها حج گزارد.
شاگردان
...
پدرش که در منابع متأخرتر عبدالرحمان خوانده شده است نیز قاضی القضاة حماة و مردی عالم و ادیب بود. ابوالفدا که شاگرد وی بوده و او را بسیار ستوده است ، می نویسد: موقعی که ابن بارزی به من اجازه روایت می داد، گفت او فقه را از طریق عراقیان از پدر و جد خویش ابراهیم آموخته است . سپس نام کلیه استادان اجداد خود را تا ابن عباس و ابن عمر که صحابه پیامبر اکرم (ص ) بودند ذکر کرد و بدین طریق سلسله آموزش فقه خود را به پیامبر رسانید. قرائات هفتگانه را از بدرالدین تاذفی و نحو را از ابن مالک فراگرفت . از عزالدین احمد فاروثی ، ابراهیم ارموی و محمد بن هامل نیز استماع کرد و ابن عبدالسلام ، نجم الدین بادرائی ، ابن عدیم (ه م )، یحیی عطار، ابوشامه (ه م )، ابن حرستانی و ابوالبقاء نابلسی و دیگران به او اجازه دادند.
اجتهاد و قضاوت
در فقه سرآمد و امام عهد خویش شد و مفتی شام و قاضی حماة گشت . ریاست مذهب در بلاد شام بر او ختم شد، چنانکه از اطراف به سوی او می شتافتند. ابوالفدا نوشته است که این بارزی در امر قضا پرهیزکار بود. از بیت المال چیزی نخورد. هرگز، همچون دیگر قاضیان ، تازیانه به دست نگرفت . با اینهمه سخنش مقبول و حکمش نافذ بود. اندیشه ای لطیف و ذهنی تیز داشت و در فتاوی دشوار مورد اعتماد بود. بارها به تصدی قضای مصر دعوت شد، ولی نپذیرفت .ابوالفدا در پایان زندگی نامه ابن بارزی ، نمونه ای از نظم و نثر مصنوع وی و نیز نامه ای را که خود در باب درگذشت او خطاب به نوه اش نجم الدین عبدالرحیم نوشته ، با قصیده ای در رثای ابن بارزی آورده است .
خصوصیات
وی به صوفیه اعتقاد نیک داشت . محیی الدین نووی او را ستوده و گفته است که فقیه تر از این جوان در این بلاد نیست . او نفایس کتب را گرد آورد و آن ها را که ۱۰۰ هزار درهم ارزش داشت ، وقف کرد. ابن بارزی با آنکه در پایان زندگی نابینا شد، ولی به کار قضا همچنان ادامه داد. سرانجام به نفع نوه اش نجم الدین عبدالرحیم از مسند قضا فرود آمد. وی بارها حج گزارد.
شاگردان
...
wikifeqh: ابن_بارزی
