توالی یابی دی ان ای ( به انگلیسی: DNA Sequencing ) فرایندی برای تعیین دقیق ترتیب نوکلئوتیدهای درون مولکول DNA می باشد. توالی یابی شامل هر روش یا فناوری است که ترتیب چهار باز آدنین، گوانین، سیتوزین و تیمین را در یک رشته از DNA تعیین می کند. ظهور روش های توالی یابی سریع DNA تا حد بسیاری به پژوهش و اکتشافات در زیست شناسی و پزشکی کمک کرده است.
دانش توالی یابی DNA برای تحقیقات زیست شناسی پایه، به یک ضرورت تبدیل شده است و در زمینه های کاربردی متعددی مانند تشخیص پزشکی، کشاورزی، بیوتکنولوژی، پزشکی قانونی، ویروس شناسی و زیست شناسی سیستماتیک استفاده می شود. سرعت بالای توالی یابی که از طریق تکنولوژی های مدرن بدست آمده است برای توالی. یابی کامل DNA یا ژنوم گونه های مختلف جانوران همچون ژنوم انسان، بسیاری از جانوران، گیاهان، و گونه های میکروبی مورد استفاده قرار گرفته است. در اوایل دههٔ ۱۹۷۰ توالی یابی DNA برای اولین بار توسط پژوهشگران دانشگاهی با استفاده از روش دشوار کروماتوگرافی دو بعدی به دست آمد. به دنبال توسعهٔ روش های مبتنی بر فلوئورسانس روش هایی ابداع گردیده که در آن ها از یک توالی یاب دی ان ای استفاده می شود، [ ۱] به کمک این توالی یاب ها، توالی یابی DNA آسان تر و سریع تر شده است. [ ۲]
توالی یابی DNA می تواند برای تعیین توالی ژن های خاص، نواحی ژنتیکی بزرگ ( به عنوان مثال خوشه های ژنی یا اپرون ها ) ، کروموزوم ها یا کل ژنوم هر موجودی استفاده شود. تعیین توالی DNA کارآمدترین راه برای توالی یابی RNA یا پروتئین ( از طریق قالب های خوانش باز ) می باشد. در واقع، توالی یابی DNA یک فناوری کلیدی در بسیاری از گرایش های زیست شناسی از جمله زیست شناسی مولکولی و زیست شناسی فرگشتی و علوم دیگر مانند متاژنومیک پزشکی، پزشکی قانونی یا انسان شناسی است.
ساختار متعارف DNA شامل چهار باز تیمین ( T ) ، آدنین ( A ) ، سیتوزین ( C ) و گوانین ( G ) می باشد. توالی یابی DNA تعیین ترتیب فیزیکی این بازها در یک مولکول DNA است. با این حال، بازهای دیگری نیز می توانند در این مولکول وجود داشته باشند. در برخی از ویروس ها ( به طور خاص باکتریوفاژ ) ، سیتوزین می تواند با متیل هیدروکسی یا سیتوزین گلوکز متیل هیدروکسی جایگزین شود. [ ۳] در DNA پستانداران، بازهای مختلف با گروه های متیل یا فسفوسولفات نیز می توانند یافت شوند. [ ۴] [ ۵] بسته به روش توالی یابی، تغییرات خاص مانند باز ۵ متیل سیتوزین که در انسان متداول است می تواند شناسایی شود. [ ۶]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدانش توالی یابی DNA برای تحقیقات زیست شناسی پایه، به یک ضرورت تبدیل شده است و در زمینه های کاربردی متعددی مانند تشخیص پزشکی، کشاورزی، بیوتکنولوژی، پزشکی قانونی، ویروس شناسی و زیست شناسی سیستماتیک استفاده می شود. سرعت بالای توالی یابی که از طریق تکنولوژی های مدرن بدست آمده است برای توالی. یابی کامل DNA یا ژنوم گونه های مختلف جانوران همچون ژنوم انسان، بسیاری از جانوران، گیاهان، و گونه های میکروبی مورد استفاده قرار گرفته است. در اوایل دههٔ ۱۹۷۰ توالی یابی DNA برای اولین بار توسط پژوهشگران دانشگاهی با استفاده از روش دشوار کروماتوگرافی دو بعدی به دست آمد. به دنبال توسعهٔ روش های مبتنی بر فلوئورسانس روش هایی ابداع گردیده که در آن ها از یک توالی یاب دی ان ای استفاده می شود، [ ۱] به کمک این توالی یاب ها، توالی یابی DNA آسان تر و سریع تر شده است. [ ۲]
توالی یابی DNA می تواند برای تعیین توالی ژن های خاص، نواحی ژنتیکی بزرگ ( به عنوان مثال خوشه های ژنی یا اپرون ها ) ، کروموزوم ها یا کل ژنوم هر موجودی استفاده شود. تعیین توالی DNA کارآمدترین راه برای توالی یابی RNA یا پروتئین ( از طریق قالب های خوانش باز ) می باشد. در واقع، توالی یابی DNA یک فناوری کلیدی در بسیاری از گرایش های زیست شناسی از جمله زیست شناسی مولکولی و زیست شناسی فرگشتی و علوم دیگر مانند متاژنومیک پزشکی، پزشکی قانونی یا انسان شناسی است.
ساختار متعارف DNA شامل چهار باز تیمین ( T ) ، آدنین ( A ) ، سیتوزین ( C ) و گوانین ( G ) می باشد. توالی یابی DNA تعیین ترتیب فیزیکی این بازها در یک مولکول DNA است. با این حال، بازهای دیگری نیز می توانند در این مولکول وجود داشته باشند. در برخی از ویروس ها ( به طور خاص باکتریوفاژ ) ، سیتوزین می تواند با متیل هیدروکسی یا سیتوزین گلوکز متیل هیدروکسی جایگزین شود. [ ۳] در DNA پستانداران، بازهای مختلف با گروه های متیل یا فسفوسولفات نیز می توانند یافت شوند. [ ۴] [ ۵] بسته به روش توالی یابی، تغییرات خاص مانند باز ۵ متیل سیتوزین که در انسان متداول است می تواند شناسایی شود. [ ۶]
wiki: توالی یابی دی ان ای