[ویکی فقه] حکم استغفار (قرآن). قرآن کریم در آیات فراوانی احکامی راجع به استغفار دارد که در ذیل به گوشه ای از آنها اشاره می شود.
«فاصبر ان وعد الله حق واستغفر لذنبک...؛ صبر و شکیبائی پیشه کن که وعده خدا حق است و برای گناهت استغفار نما ...» «فاعلم انه لا الـه الا الله واستغفر لذنبک وللمؤمنین والمؤمنـت...؛ پس بدان که معبودی جز الله نیست، و برای گناه خود و مردان و زنان با ایمان استغفار کن...» «فسبح بحمد ربک واستغفره انه کان توابا؛ پروردگارت را تسبیح و حمد کن، و از او آمرزش بخواه که او بسیار توبه پذیر است.»
تکمیل شکرگزاری
مسلم است پیغمبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) همچون همه انبیا ، معصوم بود پس دستور به استغفار برای چیست؟ معنای استغفار در مثل رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) که آمرزیده هست، درخواست ادامه مغفرت است، چون احتیاج به مغفرت از نظر بقاء عینا مثل احتیاج به حدوث مغفرت است، و این استغفار از ناحیه آن جناب تکمیل شکرگزاری است.
سرمشق امت
هم چنین این سرمشقی است برای همه امت زیرا: اولا: در طول این مبارزه طولانی که سالهای زیادی به طول انجامید (حدود بیست سال) و مسلمانان روزهای بسیار سخت و دردناکی را طی کردند، گاهی آنچنان حوادث پیچیده می شد که جانها به لب می رسید، و در افکار بعضی گمانهای بدی در مورد وعده های الهی پیدا می شد، همانگونه که قرآن در مورد جنگ احزاب می فرماید: «و دلها به گلوگاه رسیده بود و گمانهای (نامناسبی) در باره خدا داشتید.» اکنون که پیروزی فرا رسیده می فهمند که همه آن گمانها و بی تابیها غلط بوده، و باید در مقام استغفار برآیند.ثانیا: انسان هر قدر حمد و ثنای الهی کند باز حق شکر او را ادا نخواهد کرد، و لذا در پایان این حمد و ثنا باید از تقصیر خویش روی به درگاه خدا آورد و استغفار کند. ثالثا: معمولا بعد از پیروزیها وسوسه های شیطان شروع می شود، و حالت غرور از یکسو، و تندروی و انتقام جوئی از سوی دیگر، به وجود می آید، در اینجا باید به یاد خدا بود، و پیوسته استغفار کرد تا هیچیک از این حالات پیدا نشود، یا اگر پیدا شده بر طرف گردد.رابعا: اعلام این پیروزی تقریبا به معنی اعلام پایان ماءموریت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) و اتمام عمر آن حضرت و شتافتن به لقای محبوب بود، و این حالت مناسب تسبیح و حمد و استغفار است، و لذا در روایات وارد شده است که بعد از نزول این سوره پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) این جمله را بسیار تکرار می فرمود: «سبحانک اللهم و بحمدک، اللهم اغفرلی انک انت التواب الرحیم؛ خداوندا! منزهی، و تو را حمد و ستایش می کنم، خداوندا! مرا ببخش که تو بسیار توبه پذیر و مهربانی.»
وجوب استغفار از شرک و کفر
...
«فاصبر ان وعد الله حق واستغفر لذنبک...؛ صبر و شکیبائی پیشه کن که وعده خدا حق است و برای گناهت استغفار نما ...» «فاعلم انه لا الـه الا الله واستغفر لذنبک وللمؤمنین والمؤمنـت...؛ پس بدان که معبودی جز الله نیست، و برای گناه خود و مردان و زنان با ایمان استغفار کن...» «فسبح بحمد ربک واستغفره انه کان توابا؛ پروردگارت را تسبیح و حمد کن، و از او آمرزش بخواه که او بسیار توبه پذیر است.»
تکمیل شکرگزاری
مسلم است پیغمبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) همچون همه انبیا ، معصوم بود پس دستور به استغفار برای چیست؟ معنای استغفار در مثل رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) که آمرزیده هست، درخواست ادامه مغفرت است، چون احتیاج به مغفرت از نظر بقاء عینا مثل احتیاج به حدوث مغفرت است، و این استغفار از ناحیه آن جناب تکمیل شکرگزاری است.
سرمشق امت
هم چنین این سرمشقی است برای همه امت زیرا: اولا: در طول این مبارزه طولانی که سالهای زیادی به طول انجامید (حدود بیست سال) و مسلمانان روزهای بسیار سخت و دردناکی را طی کردند، گاهی آنچنان حوادث پیچیده می شد که جانها به لب می رسید، و در افکار بعضی گمانهای بدی در مورد وعده های الهی پیدا می شد، همانگونه که قرآن در مورد جنگ احزاب می فرماید: «و دلها به گلوگاه رسیده بود و گمانهای (نامناسبی) در باره خدا داشتید.» اکنون که پیروزی فرا رسیده می فهمند که همه آن گمانها و بی تابیها غلط بوده، و باید در مقام استغفار برآیند.ثانیا: انسان هر قدر حمد و ثنای الهی کند باز حق شکر او را ادا نخواهد کرد، و لذا در پایان این حمد و ثنا باید از تقصیر خویش روی به درگاه خدا آورد و استغفار کند. ثالثا: معمولا بعد از پیروزیها وسوسه های شیطان شروع می شود، و حالت غرور از یکسو، و تندروی و انتقام جوئی از سوی دیگر، به وجود می آید، در اینجا باید به یاد خدا بود، و پیوسته استغفار کرد تا هیچیک از این حالات پیدا نشود، یا اگر پیدا شده بر طرف گردد.رابعا: اعلام این پیروزی تقریبا به معنی اعلام پایان ماءموریت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) و اتمام عمر آن حضرت و شتافتن به لقای محبوب بود، و این حالت مناسب تسبیح و حمد و استغفار است، و لذا در روایات وارد شده است که بعد از نزول این سوره پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) این جمله را بسیار تکرار می فرمود: «سبحانک اللهم و بحمدک، اللهم اغفرلی انک انت التواب الرحیم؛ خداوندا! منزهی، و تو را حمد و ستایش می کنم، خداوندا! مرا ببخش که تو بسیار توبه پذیر و مهربانی.»
وجوب استغفار از شرک و کفر
...
wikifeqh: حکم_استغفار_(قرآن)