خصلت اروماتیکی

دانشنامه عمومی

خصلت آروماتیکی. در شیمی پیوند آروماتیک یا شش ضلعی به پیوندی گفته می شود که در آن یک حلقه جفت از پیوندهای غیراشباع، جفتهای تکی یا اربیتال های خالی یک استواری قویتر از استواری جفتسازی تنها را از خود نشان می دهند. واژه آروماتیک به معنی ترکیبات شش ضلعی خوشبو است.
آروماتیک ها، دسته وسیعی از ترکیبات را تشکیل می دهند که شامل بنزن و ترکیباتی باشند که از نظر رفتار شیمیایی مشابه بنزن می باشند. برخی از این مواد، حتی به ظاهر شباهتی به بنزن ندارند. برخلاف آلکن ها و آلکین ها، بنزن و سایر ترکیبات آروماتیک، تمایلی برای انجام واکنش های افزایشی از خود نشان نمی دهند، ولی در واکنش های جانشینی شرکت می کنند که یکی از صفات شاخص این دسته از مواد می باشد.
اگر گروه های عاملی روی حلقه قرار بگیرند، بر واکنش پذیری حلقه اثر خواهند گذاشت. واکنش پذیری عوامل متصل به حلقه نیز به وسیله بخش آروماتیک تحت تأثیر قرار می گیرد.
مولکولهایی آروماتیک هستند و خصلت آروماتیکی از خود نشان می دهند که تعداد الکترون های سیستم π آنها، ۲ و ۶و
۱۰و … باشد. این ضرورت، قاعده هوکل یا ۴n+۲ نامیده می شود. سپس ترکیباتی که برای آن ها n=۰, ۱ , ۲ , … می باشد، آروماتیک خواهند بود.
افزون بر بنزن و ترکیبات هم خانواده آن مثل نفتالین و آنتراسین و…، مواد دیگری نیز وجود دارند که به ظاهر هیچ شباهتی به بنزن ندارند، ولی رفتاری مشابه بنزن دارند و به عبارت ساده تر، آروماتیک هستند. از ویژگی های این مواد می توان به نکات زیر اشاره نمود:
۱. گرمای هیدروژن دار شدن و گرمای سوختن آن ها پایین است. ۲. برای انجام واکنش های افزایشی، تمایل زیادی نشان نمی دهند ۳. در واکنش های جانشینی الکترونخواهی شرکت می کنند.
بررسی های تجربی مثل مطالعه خواص فیزیکی و انرژی هیدروژن دار شدن سیستم ها با تعداد الکترون های π مختلف به این نتایج منجر شده است که: ۱. مولکولهایی آروماتیک هستند و خصلت آروماتیکی از خود نشان می دهند که تعداد الکترون های سیستم π آنها، ۲ و ۶و ۱۰و… باشد. این ضرورت، قاعده هوکل یا ۴n+۲ نامیده می شود. پس ترکیباتی که برای آن ها n=۰, ۱ , ۲ , … می باشد، آروماتیک خواهند بود. ۲. مولکول باید ساختمان مسطح داشته باشد. تمام ترکیباتی که این دو شرط اساسی در آن ها رعایت شده باشد، زوایای پیوندی در آن ها طبیعی، همپوشانی اوربیتال های π مناسب و غیر مستقر شدن الکترون ها به خوبی میسر باشد، پایداری مولکول بیشتر خواهد بود.
عکس خصلت آروماتیکی
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

بپرس