دبه

دبه (ستاره). دُبّه ( به انگلیسی: Dubhe ) یا آلفا خرس بزرگ ( Alpha Ursae Majoris، به اختصار Alpha UMa یا α UMa ) از نظر درخشندگی ( جدا از این که آلفا نامگذاری شده است ) ، دومین ستارهٔ صورت فلکی خرس بزرگ است. این ستاره، یک سامانهٔ ستاره ای چهارگانه است که در فاصلهٔ ۱۲۴ سال نوری زمین قرار گرفته است. اگرچه در روش نامگذاری بایر این ستاره آلفا نامیده شده است، اما قدر ظاهری دبه ۱٫۷۹ است[ ۱] که از ستاره جون یا اپسیلون دب اکبر با قدر ظاهری ۱٫۷۷ کم نورتر است. [ ۲]
α Ursae Majoris ( لاتینِ آلفای خرس بزرگ ) اسم ستاره در روش نامگذاری بایر است.
اسم سنتی این ستاره در زبان های اروپایی برگرفته از کلمهٔ عربی ظهر الدب الاکبر به معنی پشت خرس بزرگ تر است. اسم مهجورتر آن اک به معنی چشم است. [ ۳]

دبه (شهر). دبه ( شهر ) ( به انگلیسی: Débé ) شهری در کشور ترینیداد و توباگو، استان پنیال دبه است که جمعیت آن در سرشماری سال ۲۰۰۵ میلادی ۳٫۱۲۷ نفر بوده است.

دبه (غذاخوری). دبه یا دابا ( بهانگلیسی: Dhaba؛ به هندی: ढाबा ) نامی است که برای رستوران های کنار جاده ای در هند به کار می رود. دبه ها در بزرگراه ها واقع شده اند و به طور کلی با سرو غذاهای محلی نقش رستوران های کامیونی در آمریکا را ایفا می کنند. [ ۱] اغلب آنها در کنار پمپ بنزینها قرار دارند و بسیاری از آنها در ۲۴ ساعت شبانه روز باز هستند. از آنجایی که بسیاری از رانندگان کامیون ها در هند پنجابی هستند و غذاها و موسیقی پنجابی در سراسر هند بسیار محبوبند، اصطلاح «دبه» برای نشان دادن هر رستورانی که در آن غذاهای پنجابی به خصوص غذاهای به شدت ادویه دار و خوراک سرخ شده پنجابی که توسط بسیاری از رانندگان کامیون ترجیح داده می شود را سرو می کنند نیز گفته می شود.
این واژه برای نشان دادن آشپزی شبه قاره هند نیز بکار می رود به طوری که بسیاری از رستوران های هندی در اروپا و امریکا این واژه را به عنوان بخشی از نام خود دربردارند.
مواد غذایی دبه ها به طور معمول ارزان هستند و احساس غذای خانگی را القا می کنند.
گفته شده در ریشه شناسی عامیانه این واژه از ظرف یا جعبه نهار ظرف حمل ناهار مختصر آمده.

دُبِّه (Dubhe)
(یا: آلفا دُبّ اکبر) دومین ستارۀ درخشان صورت فلکی دبّ اکبر. نام آن برگرفته از عبارت عربی ظَهرالدُّب الاکبر به معنی پشت خرس بزرگ، و حاکی از موقعیت آن در دبّ اکبر است. اکنون، رصدکنندگان به راحتی دبه را در موقعیت یکی از دو ستارۀ لبۀ بیرونی بخش ملاقه شکل این صورت فلکی می یابند. غالباً دُبه و دیگر ستارۀ لبۀ بیرونی، مِراق، را دَلیلَیْن یا «راهنما» می گویند، زیرا خط فرضی وصل کنندۀ مِراق به دُبه تقریباً امتدادِ جُدَی (ستارۀ شمالی) را نشان می دهد. فاصلۀ دُبه از قطب شمال آسمانی کمتر از ۳۰ درجه است. از آن جا که دُبه به قطب نزدیک است، بیشتر رصدکنندگان نواحی نیمکرۀ شمالی زمین، در هر شب سال آن را در حال گردش به دور قطب شمال آسمانی می بینند. از این رو، دُبه ستاره ای پیراقطبی محسوب می شود. دُبه در شمال دور قرار دارد و از جنوبی ترین نقاط امریکای جنوبی، افریقای جنوبی، و استرالیای جنوبی دیده نمی شود. در دیگر نقاط و از مدارهای دیگر نیمکرۀ جنوبی و استوایی، دُبه از اوایل بهمن ماه تا اواخر فروردین ماه در آسمان شب مشاهده می شود. ستاره هایی نظیر دُبه، که با چشم غیرمسلح دیده می شوند، به کهکشان راه شیری تعلق دارند و بیشتر آن ها بسیار درخشان یا به نسبت نزدیک اند. دُبه ۱۰۰ سال نوری از منظومۀ خورشیدی فاصله دارد. درخشش ذاتی یا برون داد کلی نور آن با قدر مطلق (۰.۸-) برآورد می شود. قدر مطلقِ ستاره های درخشان کم و حتی منفی است. قدر این ستاره در حدود ۱۷۵ برابر برون داد نور خورشید است. از این فاصله، دُبه در آسمان شب زمین با قدر ظاهری۱.۷۹ می درخشد و یکی از ۵۰ ستارۀ درخشان از منظر زمین است. دمای سطحی دُبه حدود ۴۲۰۰ درجۀ سلسیوس و حدوداً بیست درصد کمتر از دمای خورشید است. این دما آن را به رنگ نارنجی درمی آورد. قطر دبه حدود ۲۵میلیون کیلومتر و هجده برابر قطر خورشید است. اخترشناسان با توجه به اندازه، دما، و ترکیب، دُبه را در ردۀ ستاره های غول نارنجی قرار می دهند. در چنین ستاره ای، بیشترِ هیدروژن بخش مرکزی سوخته، و سوختن هیدروژن در لایه های بیرونی آغاز شده است. ندیم بسیار کم فروغ تری، با نام دُبهB ،به دور دُبه مدار می پیماید. به همین سبب، دُبه را به منزلۀ سامانۀ ستارۀ دوتایی می شناسند. دُبه B، کوتولۀ سفیدی با قدر ظاهری۴.۸ است، اما به قدری به ستارۀ دُبه A نزدیک است که تشخیص آن با تلسکوپ های غیرحرفه ای ناممکن است.