ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی

[ویکی نور] ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی، تألیف محب الدین احمد بن عبدالله طبری (متوفی 694ق) اثری است یک جلدی که در آن احوال و مناقب فرزندان، عموزادگان و اهل بیت پیامبر(ص) گردآوری شده است. این اثر از این لحاظ که مناقب اهل بیت(ع) و به ویژه علی(ع) و فاطمه زهرا(س) را از منابع اهل سنت گردآوری نموده، حائز اهمیت است.
کتاب با مقدمه مختصری از ناشر، شرح حالی یک صفحه ای از مؤلف به نقل از شذرات الذهب ابن عماد و مقدمه مؤلف آغاز شده است. متن اثر مشتمل بر دو قسم (بخش) است. خود مؤلف چنین نوشته که در قسم اول موضوع قرابت به رسول الله(ص) به نحو عموم و اجمال و در بخش دوم قرابت به آن حضرت به گونه تخصیص و تفصیل ذکر شده است
در قسم اول، مطالب متنوعی درباره فضایل اهل بیت(ع) و یا نوادگان آن بزرگواران طرح شده است. قسم دوم نیز مشتمل بر ابواب و فصول متعددی است.
در قسم اول، نویسنده مباحث خود را با ذکر روایاتی در فضیلت قرابت با رسول الله(ص) و فضیلت قریش، بنی هاشم و بنی عبدالمطلب آغاز کرده است. پس از آن روایاتی را گردآوری نموده که بر موالات اهل بیت(ع) و صلوات فرستادن و دعای برای آنان تحریض کرده اند. نویسنده در ادامه روایات فراوانی را گرد آورده که در آنها به حضرت فاطمه زهرا(س) و نام گذاری، ازدواج آن حضرت با علی(ع) و جزئیات ازدواج آنها، محبت نسبت به ایشان و در آخر وفات، وصیت و مکان قبرشان اشاره شده است
باب واسعی از کتاب به امیرالمؤمنین علی(ع) اختصاص یافته است. نویسنده با ذکر نسب، اسم و صفات علی(ع)، به این موضوع که حضرت اولین مسلمان و اولین نمازگزار بوده اند اشاره کرده است. احادیث منزلت، باب الحکمة، باب مدینة العلم و ده ها روایت دیگر در این باب از کتاب ذکر شده است
نویسنده، باقی قسم اول از کتاب را به شرح حال امام حسن و امام حسین(ع) و ذکر روایات اهل سنت در رابطه با آن دو بزرگوار اختصاص داده است. در انتهای این قسم پیش از ذکر اولاد امام حسین(ع)، روایتی ذکر شده که امام صادق(ع) از پدر بزگوارشان نقل می کنند که هرکس با معرفت، قبر حسین(ع) را زیارت کند خداوند نام او را در علیین ثبت می کند و فرمود: اطراف قبر حسین(ع) 70 هزار ملک آشفته حال و خاک آلود هستند که تا روز قیامت بر آن حضرت می گریند

[ویکی فقه] ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی (کتاب). «ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی» از آثار محب الدین طبری (م ۶۹۴ ق) با موضوع اهل بیت علیه السّلام است.
کتاب در دو جزء تدوین شده است که در هر جزء در ضمن «فضل یا ذکر» مطالب متنوعی درباره فضائل اهل بیت علیه السّلام و یا نوادگان آن بزرگواران ارائه شده است.
گزارش محتوا
نویسنده در این کتاب به شرح حال بستگان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم از عموها و عموزادگان تا فرزندان و نوادگان رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم می پردازد. وی علاوه بر خمسه طیبه، از برتری قریش، بنی عبدالمطلب و بنی هاشم سخن می گوید؛ هر چند بخش اعظم کتاب درباره امیرالمؤمنین و خانواده آن حضرت است. مؤلف در مقدمه تصریح می کند که اسناد روایات را حذف کردم تا مطالعه آن برای خواننده راحت تر باشد؛ در عین حال راوی اصلی و گاه چند نفر از راویان را ذکر می کند. مؤلف در پایان هر روایتی منبع یا راوی آن را ذکر کرده است؛ محقق کتاب نیز در پاورقی نام کامل این مؤلفان و کتابی که محب الدین از آن نقل کرده را بیان نموده است. ضمن اینکه منابع دیگری را ارائه داده است. برخی از منابع مؤلف که در متن از آنها نام برده عبارتند از: الوسیلة ملا موصلی، استیعاب ابن عبدالبر، الذریة الطاهرة دولابی، صحیفة الامام الرضا علیه السّلام ، همچنین صحاح سته و مسانید اهل سنت، کتب سیره و تاریخ و ده ها منبع دیگری که مؤلف از آنها نام برده است. وی درباره برخی روایات که کلمات دشواری در آنها آمده شرحی افزوده و آن واژه ها را توضیح داده است. در مجموع به نظر می رسد وی از منابع شیعیان نقل نکرده و برخی کتب مفقوده ای که امروز در دست نیست و مؤلف ذوی القربی از آنها نقل کرده ارزش کتاب وی را دو چندان کرده است.
وضعیت کتاب
کتاب توسط سامی الغریری (الغراوی) مورد تحقیق قرار گرفته و مشتمل بر پاورقی های مفصل و مفیدی است. فهرست مطالب کتاب در ابتدای اثر آمده است. فهرست آیات و احادیث در انتهای جزء اول و دوم و فهرست مصادر در انتهای جزء دوم ذکر شده است.
منبع
...

[ویکی شیعه] ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی (کتاب). ذَخائرُ العُقْبی فی مَناقِبِ ذَوِی القُرْبی اثر محب الدین طبری (متوفای ۶۹۴ق) درباره اهل بیت پیامبر است. طبری در این اثر به شرح حال عموها و عموزادگان و فرزندان و نوادگان رسول خدا (ص) پرداخته است. او علاوه بر خمسه طیبه، از برتری قریش، بنی عبدالمطلب و بنی هاشم سخن گفته است. بخش اعظم ذخائر العقبی، درباره امیرالمؤمنین و خانواده اوست.
ابو العباس أحمد بن عبد الله بن محمد طبری، مشهور به محبّ الدین طبری به سال ۶۱۵ در شهر مکه تولد یافت. عصر زندگانی وی همزمان با پایان دولت ایوبیان و برپایی دولت ممالیک در سال ۶۴۸ است. خاندان محب طبری که نسبشان به «حسین بن علی بن ابی طالب» می رسید، در مکه از موقعیت ویژه ای برخوردار بودند. محبّ طبری خود در مکه زیست و به عنوان شیخ حرم و محدث حجاز مطرح گشت. وی مذهب شافعی داشت و شیخ شافعیان در حجاز و معتقد به عقاید اهل سنت و جماعت بود و در علم فقه و حدیث سرآمد دیگران بود.
مؤلف در مقدمه گفته است اسناد روایات را حذف کردم تا مطالعه آن برای خواننده راحت تر باشد. در عین حال راوی اصلی و گاه چند نفر از راویان را ذکر می کند. محقق کتاب نیز در پاورقی به نام کامل این مؤلفان و کتابی که محب الدین از آن نقل کرده اشاره می کند ضمن اینکه منابع دیگری را ارائه داده است.