محمدتقی بهار

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بهار، محمدتقی، ملقب به ملک الشعرا، شاعر، نویسنده، روزنامه نگار و محقق معاصر است.
بهار، محمدتقی، ملقب به ملک الشعرا، شاعر، نویسنده، روزنامه نگار و محقق معاصر. در دوازدهم ربیع الاول ۱۳۰۴ در مشهد زاده شد.
پدرش محمد کاظم، ملک الشعرای آستان قدس رضوی بود؛ مقامی که پس از درگذشت پدر، به فرمان مظفرالدین شاه، به بهار رسید.
خاندان پدری بهار خود را از نسل میرزا احمد صبور کاشانی (متوفی ۱۲۲۹)، قصیده سرای سرشناس عهد فتحعلی شاه، می دانند و به همین جهت پدر بهار تخلص صبوری را برگزید.
← دوران تحصیل بهار
برخی را عقیده بر آن است که بعد از جامی، در انسجام کلام و روانی طبع و جامعیت، شاعری هم پایه بهار نداشته ایم.
بهار تحصیلات خود را به شیوه امروزی فرا نگرفته بود، اما با مطالعه عمیق در آثار گذشتگان به مدد حافظه پر بار و سرشار خود، این نقیصه را جبران کرد و در فنون ادبی و تحقیقی به پایه ای از جامعیت رسید که بزرگترین محققان زمان به گفته ها و نوشته های او استناد می کردند.
به زبان عربی تا آن حد که بتواند از مسیر تحقیق و تتبع به آسانی بگذرد آشنا بود و با زبانهای فرانسه و انگلیسی تا حدودی آشنایی داشت.
محمدتقی بهار، دیوانهای شاعران سلف را به دقت خوانده بود و این خود به حضور ذهن او در یافتن و به کار بردن لغات در ترکیبات شعری یاری می رساند.
بهار در بدیهه گویی و ارتجال، طبعی فراخ اندیش و زودیاب داشت و به آسانی از مضایق وزن و تنگنای قافیه بیرون می آمد.
پایه و مقام شاعری او در عنفوان جوانی در حدی بود که بعضی از حاسدان سروده های او را به پدرش یا به بهار شروانی نسبت می دادند.
حاسدان او را در معرض آزمایش نیز قرار دادند و لغاتی ناهنجار را بارها در اختیار او قرار دادند تا آن ها را در یک بیت یا یک رباعی جای دهد و او در همه موارد خوب از عهده برمی آمد، و اعجاب و تحسین حاضران را برمی انگیخت.
← اصالت کلام در شهر بهار
آثار بهار عبارت اند از: چهار خطابه، تهران (۱۳۰۵ ش)؛ زندگانی مانی، تهران (۱۳۱۳ ش)؛ احوال فردوسی، اصفهان (۱۳۱۳ ش)؛ سبک شناسی، تهران (ج ۱ و ۲، ۱۳۲۱، ج ۳، ۱۳۲۶ ش)؛ تاریخ مختصر احزاب سیاسی، تهران (ج ۱، ۱۳۲۱، ج ۲، ۱۳۶۳ ش)؛ دستور پنج استاد (به همراهی قریب، فروزانفر، رشید یاسمی، همائی)، تهران (۱۳۲۹ ش)؛ شعر در ایران، تهران (۱۳۳۳ ش)؛ تاریخ تطّور در شعر فارسی، مشهد (۱۳۳۴ ش)؛ دیوان اشعار، تهران (۱۳۳۵ ش)؛ .۱۳۴۵ ش)؛ رساله در احوال محمدبن جریر طبری.
کتابهایی نیز به تصحیح وی انتشار یافته است که اینهاست: گلشن صبا، از فتحعلی خان صبا، تهران (۱۳۱۳ ش)؛ تاریخ سیستان، تهران (۱۳۱۴ ش)؛ رساله نفس ارسطو، ترجمه باباافضل مرقی (۱۳۱۶ ش)؛ مجمل التواریخ و القصص، تهران (۱۳۱۸ ش)؛ جوامع الحکایات ِ سدیدالدین عوفی، تهران (۱۳۲۴ ش)؛ تاریخ بلعمی، از ابوعلی محمدبن محمد بلعمی، به کوشش محمد پروین گنابادی، تهران (۱۳۴۱ ش).
همچنین، بهار در ۱۳۱۲ ش متن پهلوی اندرزهای ماراسپندان را به فارسی ترجمه و به نظم کشید و در ۱۳۱۳ ش یادگار زریران را از پهلوی به فارسی برگرداند.
مجموعه صد مقاله او نیز، به کوشش محمد گلبن، در کتابی به نام بهار و ادب فارسی چاپ شده است.
متنهایی که بهار تصحیح کرده، هنوز از نظر دقت درخور ستایش است؛ از آن جمله تاریخ سیستان، نسخه منحصر به فردی بوده که بهار به طور اتفاقی به آن دست یافته و آن را معرفی کرده است.
کتاب سبک شناسی که از زمان وی تاکنون متن درسی است، برای اولین بار، مباحث جدیدی در بررسی تاریخ نثر طرح می کند.
در این اثر، بهار به شناخت ویژگیهای صرفی و نحوی زبان هر دوره و واژگان و کیفیت تعبیر هر صاحب اثر بیش تر از مضمون و محتوا و طرز ادراک، تکیه کرده است.

پیشنهاد کاربران

محمّدتقی بهار ( ۱۸ آذر ۱۲۶۵ –۱ اردیبهشت ۱۳۳۰ ) ملقب به ملک الشعرا و متخلص به «بهار»، شاعر، ادیب، نویسنده، روزنامه نگار، تاریخ نگار و سیاست مدار معاصر ایرانی بود. ناتل خانلری وی را آخرین ادیب بزرگ ایران می نامد.
...
[مشاهده متن کامل]

محمدتقی بهار در پنجشنبه ۱۲ ربیع الاول ۱۳۰۴ هجری قمری، برابر با ۱۸ آذر ۱۲۶۵ هجری خورشیدی در مشهد زاده شد.
یحیی آرین پور در «از صبا تا نیما»، جلد دوم، صفحه ۱۲۳ در مورد ملک الشعرا بهار نوشته است: «میرزا محمدتقی متخلص به بهار روز پنجشنبه ۱۲ ربیع الاول سال ۱۳۰۴ ه‍. ق در شهر مشهد به دنیا آمد. بهار ادبیات فارسی را نخست نزد پدرش آموخت و از هفت سالگی آغاز به سرودن شعر کرد. او از چهارده سالگی به اتفاق پدرش در مجامع آزادی خواهان حاضر می شد و به واسطه انس و الفتی که با افکار جدید پیدا کرده بود به مشروطه و آزادی دل بست. دو سال پس از مرگ پدر در سال ۱۳۲۴ ه‍. ق که مشروطیت در کشور ایران مستقر شد، بهار بیست ساله به جمع مشروطه خواهان خراسان پیوست. »
همچنین ملک الشعرا بهار، در زندگی نامه خود آورده است:
«در سال ۱۳۰۴ هجری قمری، ماه ربیع الاول، شب دوازدهم، در مشهد که از شهرهای خراسان است به دنیا آمدم. »
پدرش میرزا محمدکاظم صبوری، ملک الشعرای آستان قدس رضوی در زمان ناصرالدین شاه بود؛ مقامی که پس از درگذشت پدر، به فرمان مظفرالدین شاه، به بهار رسید. خاندان پدری بهار خود را از نسل میرزا احمد کاشانی ( درگذشتهٔ ۱۲۲۹ ) ، قصیده سرای سرشناس عهد فتحعلی شاه می دانند و به همین جهت پدر بهار تخلص صبوری را برگزیده بود. مادرش اهل گرجستان ( از یک خانوادهٔ گرجی، که در دورهٔ عباس میرزا به ایران آمده بودند ) بود و مانند پدر اهل سواد، شعر و دانش بود. می گوید که پدرش ترجمه های الکساندر دوما را که تازه منتشر شده بود به خانه می آورد و با صدای بلند برای افراد خانواده می خواند و چون خسته می شد، مادرش خواندن را ادامه می داد.
بهار در چهار سالگی به مکتب رفت و در شش سالگی فارسی و قرآن را به خوبی فراگرفت. از هفت سالگی نزد پدر شاهنامه را آموخت و اولین شعر خود را در همین دوره سرود. اصول ادبیات را نزد پدر فراگرفت و سپس تحصیلات خود را نزد میرزا عبدالجواد ادیب نیشابوری تکمیل کرد. وقتی پانزده ساله شد، اوضاع کشور یعنی مرگ ناصرالدین شاه و روی کارآمدن مظفرالدین شاه چنان بود که پدرش به این نتیجه رسید که با تغییر اوضاع، دیگر کسی به شاعران اعتنایی نخواهد کرد و تقریباً او را از شعر گفتن منع و تلاش کرد تا بهار را به تجارت وادارد، اما بهار که به تجارت علاقه ای نداشت فعالیت ادبی خود را پی گرفت. پدر او، زمانی که محمد تقی بهار هجده سال داشت درگذشت.

محمدتقی بهارمحمدتقی بهارمحمدتقی بهارمحمدتقی بهارمحمدتقی بهارمحمدتقی بهار
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/محمدتقی_بهار
محمد تقی بهار:
میرزا تقی خان متخلص به بهار ( لقب:ملک الشعرا ) درسال ١٢۶۶ ه. ش. ( هجری شمسی ) در مشهد به دنیا آمد. او تحصیلات مقدماتی را نزد پدر فرا گرفت و از مکتب ادیب نیشابوری نیز بهره مند شد. بهار از کودکی شعر می سرود. نخستین اشعار سیاسی و اجتماعی خود را در روزنامه خراسان به چاپ رسید. او دوران زندگی خود را به مطالعه، تدریس، پژوهش و مبارزه با حکومت ظالم زمان خود گذراند و درسال ١٣٣٠ هجری شمسی از دنیا رفت.
...
[مشاهده متن کامل]

آثار: سبک شناسی و تاریخ احزاب سیاسی

جایگزین زرین کوب

بپرس