ابوالخطاب

[ویکی شیعه] ابوالخطاب، محمد بن ابی زینب مِقلاص اسدی، ملقب به بَرّاد اَجدَع که در منابع از او به عنوان بنیانگذار فرقۀ غالی خَطّابیه یاد شده است و می بایست او را در زمرۀ انقلابیون آغاز عصر عباسی به شمار آورد. همچنین از وی به عنوان یکی از پایه گذاران اسماعیلیه و نیز در شمار مرتبه «ابواب» در سلسله مراتب مقدس نصیریه نام برده اند.
مقریزی نام او را محمد بن ابی ثور، یا ابی یزید ضبط کرده که قطعا نادرست است. علامه حلی بنابر استنباطی اشتباه، به نقل از ابن بابویه او را زید می نامد. جز ابوالخطاب، در منابع گوناگون از وی به کنیه های ابواسماعیل و ابوالطیبات (یا ابوالظیبات و ابوالظیبان) نیز یاد شده است.
در برخی منابع به لقب بَرّاد که کشی بدان اشاره کرده واژه زرّاد به کار رفته است. به هر روی به نظر می رسد که لقب برّاد مشهورتر است. در منابع نصیری نیز از ابوالخطاب با عنوان کاهلی (و گاه کابل) نام برده شده است.