بلعم باعورا

[ویکی فقه] بَلعم باعورا عالمی معاصر حضرت موسی (علیه السّلام) و برخوردار از آیت الهی بود که بر اثر پیروی از شیطان و هوای نفس به گمراهی و انحطاط گرایید؛ در این مقاله سرگذشت بلعم باعورا را از کتب مقدس (تورات) و روایات اسلامی و سوره اعراف در قرآن مجید بیان می کنیم.
بَلعَم بن باعور، شخصیتی در تورات و روایات اسلامی که نخست در سبیل هدایت بود و سپس گمراه شد. نام پدرش را بعور، باعورا، باعرا و اَبَر گفته اند. اگر بلعم واژه ای عربی باشد به معنی مردی است که زیاد می خورد و غذا را می بلعد. اما گویند بلعم همان بِلْعام در تورات و نامی عبری می باشد به معنای «خداوند مردم»
← از علمای بنی اسرائیل
بلعم باعورا، همان بِلْعام بن بِعُوْر یاد شده در تورات است. بِلْعام را نامی عبری و به معنای خداوند مردم دانسته اند.
← خصوصیات باعورا در تورات
در روایات اسلامی از شخصیت بلعم و کیفیت گمراه شدنش سه گونه سخن رفته است :
← نفرین موسی و بنی اسرائیل
...

[ویکی شیعه] بَلعَم باعورا از عالمان زمان حضرت موسی(ع) بود که بنا بر برخی روایات اسم اعظم خدا را می دانست و مستجاب الدعوه بود اما شیطان او را به انحراف کشاند و گمراه شد. در روایات اسلامی و تورات از بلعم یاد شده است. همچنین برخی از مفسران آیه ۱۷۵ سوره اعراف را در مورد او دانسته اند. داستان های مختلفی در مورد بلعم نقل شده که برخی مفسران آن ها را در زمره اسرائیلیات قرار داده اند.
بلعم یا بلعام که از پدرش با نام های «باعوراء» «باعور»، و «أور» یاد کرده اند و نام همسرش را نیز «بسوس» دانسته اند. برخی معتقدند بلعم از بنی اسرائیل بوده و در سرزمین شام، در منطقه ای به نام بلقاء زندگی می کرده است.
نام بلعم باعورا صریحاً در قرآن نیامده؛ اما برخی مفسران آیه ١٧۵ سوره اعراف را درباره او دانسته اند: «و بر آنها بخوان سرگذشت آن فردی را که آیات خود را به او دادیم ولی (سرانجام) خود را از آن تهی ساخت و شیطان در پی او افتاد، و از گمراهان شد.» داستان بلعم در تورات نیز ذکر شده است.

[ویکی اهل البیت] برخی گفته اند: منظور از این شخص بلعام بن باعور و برخی گفته اند: مردی بود تابع دین حضرت موسی و در آن شهری که موسی می خواست برود و مردم آن کافر بودند، می زیست و اسم اعظم پیش او بود و هرگاه دعا می کرد، مستجاب می شد.
ابوحمزه ثمالی گوید: او بلعم بن باعور از بنی هاب بن لوط است. و برخی در مورد نسب او می گویند او بلعم بن بعورا بن ستوم بن فواسیم بن ماب بن لوط ابن هارن بن تارخ بن ناحور می باشد.
بلعم باعورا شخص عابدی از بنی اسرائیل بود که اسم اعظم را می دانست، ولی مورد فریب فرعون قرار گرفت و با حضرت موسی علیه السلام به دشمنی پرداخت. در قرآن کریم درباره او در سوره اعراف آیه 175 و 176 اشاره شده است.
«وَاتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَأَ الَّذِیَ آتَیْنَاهُ آیَاتِنَا فَانسَلَخَ مِنْهَا فَأَتْبَعَهُ الشَّیْطَانُ فَکَانَ مِنَ الْغَاوِینَ × وَلَوْ شِئْنَا لَرَفَعْنَاهُ بِهَا وَلَـکِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَی الأَرْضِ وَاتَّبَعَ هَوَاهُ فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ الْکَلْبِ إِن تَحْمِلْ عَلَیْهِ یَلْهَثْ أَوْ تَتْرُکْهُ یَلْهَث ذَّلِکَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بِآیَاتِنَا فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ».
در این آیه بلعم باعورا، را معرفی می کند و می افزاید که اگر ما می خواستیم با آن آیات که به او داده بودیم او را بالا می بردیم و به مقام بلندی می رساندیم ولی او به زمین چسبید یعنی دنیاپرستی کرد و با پیروی از خواهش های نفسانی، خود را زمین گیر نمود و شایستگی بالا رفتن را از دست داد.
به راستی که دنیاپرستی و هواخواهی، انسان را زمین گیر می کند و از رسیدن به مقام های معنوی و کمالات انسانی بازمی دارد و سبب می شود که انسان از علم و معرفتی که دارد برهنه شود و از شایستگی های خود بهره نبرد.
در ادامه آیات درباره این شخص مَثَلی می زند و او را تشبیه به سگ می کند، آن هم سگی که همیشه زبانش بیرون است اگر به او حمله کنی زبانش را بیرون می آورد و اگر حمله نکنی باز هم زبانش را بیرون می آورد. این شخص را هم اگر پند دهی یا ندهی به حال او تفاوت نمی کند و او در پستی و حقارت مانند چنین سگی است.
سپس می فرماید: این مَثَل گروهی است که آیات ما را تکذیب کردند. این قصه ها را برخوان شاید که بیندیشند و چه بد است مثل آنان و آنان بر خویشتن ستم می کنند. منظور از مثلی که برای تکذیب کنندگان آیات خدا زده شده، همان شخصی است که از آیات خدا بیرون رفت و همان گونه که او با وجود علم به آیات الهی گمراه شد، اینان نیز با وجود دیدن آیات الهی و معجزات پیامبر اسلام آن را تکذیب می کنند. سقوط چنین افرادی در چاله گمراهی نتیجه اعمال خود آنهاست و آن ها در واقع بر خویشتن ستم روا می دارند و با مصالح واقعی خود دشمنی می کنند.