دعای عرفه

[ویکی فقه] در این مقاله به بررسی گزیده ای از شرح دعای عرفه تصنیف مرحوم سید خلف می باشد، می پردازیم.
نسخه ای خطی از کتابی نفیس در شرح دعای «عرفه» ابا عبدالله الحسین (علیه السّلام) نزد این جانب محفوظ است که به «مظهر العجائب و منبع الغرائب فی شرح دعاء سیدنا الحسین بن علی بن ابی طالب (علیهما السلام)» نامبردار می باشد. از کتاب مزبور، که شرحی عرفانی و حکمی بر دعای «عرفه» است و از بهترین، مهم ترین و پرارزش ترین کتاب ها در شرح و گزارش دعای حضرت سیدالشهداست، با همه علاقه مندی و جستجو، نسخه دیگری ندیده و نیافته ام و همچنان سخت مشتاقم که نسخه ای دیگر از آن به دست آورم و به تصحیح و چاپ آن، توفیق یابم (ان شاء الله!). چه، نسخه این جانب، آکنده از غلط ها و لغزش های املایی است.
احوالات مولف
پدرم، مرحوم حجة الاسلام والمسلمین سید محمد حجتی حسینی (اعلی الله مقامه الشریف)، به این کتاب، علاقه خاصی داشت و بارها به اهمیت و ارزش محتوای آن اشارت می فرمود. این بنده نیز وقتی در جستجوی سر دلبستگی پدر به این کتاب، مقداری از آن را مورد مطالعه قرار دادم، آن را سرشار از مطالب بسیار مفید و سودمند در شرح دعای «عرفه» حضرت سیدالشهدا (علیه السلام) یافتم و پس از تفحص احوال مؤلف، دریافتم که وی، از بزرگان علم و از عرفای برجسته به شمار است.
← قول مرحوم خوانساری
سید خلف در مقدمه این کتاب، درباره سبب تصنیف آن می نویسد:اطلاع یافتم که مولای ما امام حسین (علیه السّلام) را دعایی است که در عرفات خوانده می شود؛ لذا در صدد به دست آوردن آن برآمدم و سعی و کوشش خود را برای یافتن آن به کار گرفتم تا آنکه خداوند متعال مرا به حج موفق ساخت و چنان موقفی را درک کردم و در زیر چادری به سر می بردم که در مقابل چادر عالم ربانی علامه عصر... میرزا محمد استرآبادی قرار داشت و با هم همین دعای عرفه را زمزمه می کردیم تا خواندن آن را به پایان رساندیم. آنگاه وی (استرآبادی) به من گفت: «بجاست این دعا، شرح و گزارش شود؛ پس تو آن را شرح کن.» و چون امتثال امر او را فرض و واجب برمی شمردم، به شرح آن آغاز کردم، و سرانجام به اتمام آن موفق شدم.
اندکی از دعا
...

دعای عَرَفه
دعایی از مأثورات شیعی که در روز عرفه خوانده می شود. راویان آن گفته اند که عصر روز عرفه، امام حسین (ع)، با گروهی از پیروان خود به دامنۀ کوه رحمت، در صحرای عرفات، آمدند و دست ها را دربرابر صورت گرفتند و این دعا را خواندند و پس از پایان دعا، گریۀ مردم صحرای عرفات را فراگرفته بود. دعای عرفه طولانی است و مطالب بسیاری دارد، ازجمله بیان اصول عقاید و تجدید پیمان با خداوند، بیان نعمت های خداوند بر انسان و حمد و شکرگزاری او، اقرار به گناهان و توبه و طلب رحمت، درخواست حوایج از خداوند. چند شرح بر این دعا نوشته شده است، از جمله شرح دعای عرفه، اثر شیخ محمدعلی زاهدی جیلانی، و نیایش حسین، اثر علامه محمدتقی جعفری. دعای عرفۀ دیگری نیز در صحیفۀ سجادیه از امام زین العابدین (ع) روایت شده است.