محمد درگاهی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اولین رییس شهربانی رضاشاه، محمد درگاهی در سال ۱۲۶۹ش متولد شد. او از رجال سیاسی عصر پهلوی و دارای مناصبی مثل ریاست ژاندارمری قم، ریاست شهربانی تهران و ریاست کل شهربانی کشور بود و از افراد موثر در به قدرت رساندن رضاشاه پهلوی بشمار می آید.
اولین رییس شهربانی رضاشاه، محمد درگاهی در سال ۱۲۶۹ش متولد شد. او پس از انجام تحصیلات متعارف زمان به مدرسه صاحب منصبی ژاندارمری وارد شد و دوره مدرسه را پایان برد و به درجه افسری رسید. چندی در واحدهای مختلف خدمت کرد، سرانجام به ریاست ژاندارمری قم منصوب شد. در کودتای ۱۲۹۹ وی در همین قسمت بود که علاوه بر آن حاکم نظامی قم نیز شد و با شدت عمل نسبت به اجرای دستورات دولت کوشید.در اواخر ۱۳۰۰ که رضاشاه از ادغام قزاقخانه و ژاندارمری، ارتش جدیدی بنیاد نهاد و برای اینکه افسران ژاندارمری را نسبت به خود جلب کند و از طرفدران او شوند به هر یک دو یا سه درجه ترفیع مقام داد، درگاهی از درجه سرگردی به سرهنگی منصوب شد. وی در این سمت فوق العاده خود را به سردار سپه وزیر جنگ نزدیک کرد، به طوری که جز محارم وی قرار گرفت. در سال ۱۳۰۲ سردار سپه پس از احراز مقام رییس الوزرایی به خدمت ژنرال وستداهل سوئیسی رییس نظمیه و سایر همکاران او خاتمه داد.موقتا امیر اقتدار انصاری حاکم نظامی تهران را سرپرست شهربانی کرد و عملا شهربانی زیر نظر وزارت جنگ قرار گرفت. چند روزی امیر اقتدار در راس شهربانی بود تا این که سرهنگ محمد درگاهی از طرف سردار سپه ابتدا به ریاست شهربانی تهران و سپس به ریاست کل شهربانی کشور گماشته شد.درگاهی با این سمت با اعتباراتی که در اختیار داشت نسبت به توسعه کادر اقدام نمود. مدرسه افسری و درجه داری تشکیل داد و مقداری اسلحه و مهمات تدارک دید از همه مهم تر واحدی به نام امور سیاسی پی ریزی نمود که آن واحد همواره حرکات و رفتار هیئت حاکمه و مقامات را زیر نظر داشت.
معروف به ممد چاقو
شرارت درگاهی از همان ابتدای کودکی باعث درگیری و دردسر می شد. او در کودکی به دلیل نزاع و درگیری و استفاده از چاقو به ممد چاقو معروف شده بود. مستوفی در تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجار درباره درگاهی می نویسد: ریاست نظمیه بعد از وستداهل (افسر سوئدی) نصیب سرآمار سرهنگ محمدخان آن روز و تیمسار سرلشگر محمددرگاهی شده بود. این آقای سرلشگر همان است که در کودکی هنگامی که در مدرسه علمیه درس می خواند، در سر هر کار پوچی برای رفقای خویش چاقو می کشید و به همین جهت از مدرسه به محمدچاقو معروف شده بود و بعدها هم ماجراجویی او با سرلشگر ضرغامی موجب خانه نشینی او گشته است و در زمان ریاست نظمیه خود دست گل زیاد به آب داده است و جای کلاه، از این قبیل سرها برای صاحب کار خیلی برده است. انتصاب این شخص ماجراجوی بی پروا که در کارهای او ابدا وجدان و انصاف راهی نداشته است به عقیده من یکی از گناهان نابخشیدنی سردار سپه است.
مقابله با مخالفین رضاشاه
درگاهی در راس شهربانی قدرت عجیبی پیدا کرده بود و در خوش رقصی و اجرای اوامر ارباب خود بیداد می نمود. او خدمت شایان توجهی به سردار سپه کرد و باعث به قدرت رسیدن این افسر قزاق شد. درگاهی در تظاهرات مخالفین جمهوری به شدت به سرکوبی مخالفین پرداخت و مخالفین سیاسی سردار سپه را یکی پس از دیگری بازداشت و یا از میان برداشت. یکی از مخالفین سرسخت رضاشاه مرحوم مدرس بود. درگاهی عرصه را آن چنان بر مخالفین تنگ کرده بود که مرحوم مدرس گفته بود: هر چه ما می بافیم، این جوانمرگ شده پنبه می کند! وقتی دوره ششم مجلس پایان یافت و سید حسن مدرس به وکالت انتخاب نشد. خانه او تحت کنترل ماموران شهربانی و شخص درگاهی قرار گرفت و همه روزه گزارش هایی از ملاقات های مدرس با اشخاص یا مذاکراتی که انجام داده بود، برخلاف واقع به شاه می داد و ذهن او را نسبت به مدرس مشوب می نمود، تا بالاخره دستور دستگیری و تبعید او را دریافت کرد. شبانه با چند مامور به خانه مدرس ریختند و او را مورد اهانت قرار دادند، وی نیز اهانت رییس شهربانی را تحمل نکرد و به صورت او سیلی نواخت. درگاهی در همان سال مامور دستگیری یکی از رجال قدرتمند شد آن شخص نصرالدوله فیروز میرزا وزیر مالیه بود. او همان شخصی بود که قرار بود، انگلیسی ها به جای رضاخان او را به سلطنت برسانند. در مراسم روضه خوانی تکیه دولت وقتی مراسم پایان یافت. درگاهی نزد نصرت الدوله رفت و بازوی او را محکم چسبیده و با کمک سایر ماموران او را بازداشت کرد.درگاهی همچنین در اواخر ۱۳۰۳ دستور ترور میر زا ده عشقی شاعر میهن پرست و مدیر روزنامه قرن بیستم را که از مخالفین رضاشاه بود را صادر کرد.
تلاش برای به سلطنت رسیدن رضاخان
...

پیشنهاد کاربران

بپرس