پیشنهاد‌های علی باقری (٢٨,٣٧٣)

واژه ی جهل از جهله ( جهلت ) گرفته شده است . جهله به بیابانی گفته می شود که انسان در آن جهات ( چهار جهت اصلی ) را گم کند و به ظن خود در جهت اشتباه حرک ...

داماد : شاه داماد در پهلوی دامات dāmāt بوده است. همی آن بدین ، این بدان گفت : 《ماه نیارد بدین شاه کردن نگاه》 معنی بیت:دختران به همدیگر گفتند: حتی ما ...

گُل: دکتر کزازی در مورد واژه ی "گل " می نویسد : ( ( گل با همین ریخت در پهلوی به کار می رفته است. ریختی کهن تر از آن ورته warta می بایست می بوده است ک ...

1 - شکر ریشه واژهٔ شکر در فارسی از sharkara ( ساکارا ) گرفته شده است. که در زبان سانسکریت به گیاه نیشکر اطلاق می شده است . سپس به صورت سکر از فارسی ب ...

دکتر کزازی در مورد واژه ی یزدان می نویسد : ( ( یزدان که در پارسی نامی است آفریدگار را ، از ریشه ایزد بر آمده است . "یزدان " ریخت پارسی یزتان yazatān ...

پارسا: پرهیزگار، پروا پیشه، دینْوَرز دکتر کزازی در مورد این واژه می نویسد: > وی در ادامه می نویسد: > خُنُک آنکه از مادر پارسا بزاید؛ شود بر جهان پاد ...

هوا: دکتر کزازی در مورد واژه ی " هوا" می نویسد : ( ( هوا در پهلوی در ریخت وای wāy و اندر وای andarwāy بکار می رفته است. "وای" برآمده از وایوی اوستایی ...

آتش: دکتر سرامی در مورد واژه ی آتش می نویسد: ( ( داستان پیدایش آتش، کوتاه ترین داستان شاهنامه است که فردوسی احتمالا به عنوان واقعیتی که اتفاق افتاده ...

یغما در زبان ترکی از مصدر "یئغماق یا یئقماخ " به معنی جمع کردن و به خود اختصاص دادن ، برگرفته شده . یغما یعنی غارت کردن اموال دیگران و اختصاص دادن آن ...

ژیان: دکتر کزازی در مورد واژه ی " ژیان" می نویسد : ( ( ژیان در پارسی در معنی خشمگین و درنده به کار می رود؛ ریخت کهن و ریشه ی این واژه دانسته نیست. می ...

سوگند: دکتر کزازی در مورد واژه ی " سوگند" می نویسد : ( ( در پهلوی سوگندsōgand بوده است در این زبان نیز با فعل "خوردن" به کار می رفته است . "سوگند" از ...

1 - انگور واژه ی انگور که در زبان فارسی آمده در زبان های زیر به شکل زیر دیده می شود . اردو ، سندی ، پشتو ( انگور ) اندونزیایی ، سوندایی ، مالایی ...

= آباجیْ = آغاباجی = آغا ( پیشونداحترام برای خانمها ) باجی ( خواهر ) = خواهر مکرمه و بزرگوار

عشق: دکتر کزازی در مورد واژه ی " عشق" می نویسد : ( ( عشق واژه ای کهن و نژاده در زبان تازی نیست و چنان می نماید که در شمار وام ْ واژگان ( = واژه های د ...

واژه قلاخ یا قالاق یک واژه ترکی است همریشه با واژه ی قلعه که هر دو از مصدر قالاماخ به معنی روی هم انباشتن . دیوارهای قلعه را چون با چینه هایی روی هم ...

قند :در زبان هندی به کریستال "خاندا" گفته می شد . هندی ها وقتی شکر را به شکل نبات یا کرستال تبدیل می کردند به آن خاند می گفتند ایرانی ها خاند را گند ...

ضبط : واژه ی ضبط در لغتنامه سغدی به شکل چبت čbt به معنای دزدیدن ( انگلیسی to steal ) ثبت شده است. از واژه چبت سغدی در فارسی واژه ی زپت به معنای ربودن ...

بچه: دکتر کزازی در مورد واژه ی " بچه" می نویسد : ( ( بچه در پهلوی وچّگ waččag بوده است. ریخت بیی ِ این واژه در پارسی بچه شده است و ریخت گیی آن " گوچگ ...

تگ ( Tag ) : [ اصطلاح اینستا گرام ]تگ ( tag ) در لغت به معنای “برچسب زدن و علامت زدن” است. تگ دقیقا معادل آنلاین برچسب است. گاهی شما در عکس های اینست ...

جاده : یک کلمه فارسی می باشد که از دو بخش تشکیل شده است بخش نخست جا است که به معنای فضای اشغال شده و مکان بوده و بخش دوم ده است که به معنای دادن می ب ...

واژه حق از ریشه پیشاهندواروپایی ħhaḱ به معنای هدایت کردن یکراست راندن امر کردن to direct to guide to command شکل دیگر واژه تخارستانی آک است که به شکل ...

واژه ی " کوشک " فارسی ، پس از سیر در زبان های غیر ایرانی با تغییر لهجه و معنی به شکل " کیوسک " در آمده و دوباره به زبان فارسی بازگشته است و امروزه با ...

تبدیل :واژه تبدیل با واژه بدل از یک ریشه می باشد. لغت بدل یک واژه آریایی است که از ریشه سنسکریت بدا भेद bheda به معنای: تبدیل، تغییر به دست آمده است. ...

توییت ( Tweet ) :[ اصطلاح توییتر]به محتوایی که ارسال می کنید، توییت می گویند. درواقع، هم معنی با پست گذاشتن در سایر شبکه های اجتماعی است.

فالو ( follow ) : [ اصطلاح اینستا گرام ]فالو در لغت به معنای “دنبال کردن” است. اصطلاح فالو به این معنی است که شما علاقه مندید پست ها و فعالیت های شخص ...

بازی: دکتر کزازی در مورد واژه ی "بازی " می نویسد : ( ( بازی ریخت پساوندی " باز " است و "باز " سنجه ای که " اَرش " یا " رش " نیز نامیده می شود و درازا ...

تازه: در پهلوی تازک tazag بوده است. ( ( همی داشتم چون یکی تازه سیب که از باد نامد به من بر نِهیب. ) ) ( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین ...

واژه ی بس در تاریخ بیهقی به معنی هر گز هم آمده است . آنچه تقدیر است ناچار بباشد ، در غمناک بودن بس فایده نیست . 《 تاریخ بیهقی دکتر فیاض ص ۵ چ اول ۱۳ ...

خورشید: دکتر کزازی در مورد واژه ی " خورشید" می نویسد : ( ( خورشید در پهلوی در ریخت خورشت xwaršēt بکار می رفته است. این واژه از دو پاره ی :خور/ شید سا ...

کوچه: [ اصطلاح معماری و شهر سازی ] به گذرهایی اطلاق می شود که عرض آنها از 12 متر کمتر باشد.

ستاره: دکتر کزازی در مورد واژه ی ستاره می نویسد : ( ( ستاره در پهلوی ستارگ stārag و ستار stār بوده است . این واژه را با star در انگلیسی و sternدر آلم ...

منشن ( Mention ) : [ اصطلاح اینستا گرام ]منشن ( mention ) در لغت به معنای “اشاره کردن، ذکر کردن و نام بردن” است. دقیقا به همین معنا اگر بخواهید در ای ...

مغازه: دکتر کزازی در مورد واژه ی "مغازه" می نویسد : ( ( واژه ی مخزن یا ریخت جمع آن "مخازن" به اروپا برده شده است و در ریخت magasin در فرانسوی magazin ...

اسب که در فارسی فرس هم نامیده می شود به انگلیسی رفته وبه Horse تبدیل شده اما در زبان آذری به اسب آت گفته می شود همان طور در زبان های تاتاری، استامبول ...

آش کشک خالته بخوری باته نخوری پاته:در هر حال مجبور به انجام کار بودن. کنایه از امر تحمیل شده که از قبول آن چاره نباشد.

هیکی ( Hickey ) :[ اصطلاح توییتر] به کبودی روی پوست که به خاطر مکیده شدن پوست توسط شریک جنسی پدیدار می شود، هیکی می گویند. این کبودی معمولاً در ناحیۀ ...

مسلمانان هند از سال های دور با هندو ها در کنار هم در شبه قاره ای که هندوستان نامیده می شد . در کشوری واحد زندگی می کردند که آن هم هندوستان نامیده می ...

اِمْریکا/آمریکا: نام این قاره را فارسی زبانان تا چند دهه ی پیش به کسر اول تلفظ می کردند و به همین صورت می نوشتند اما در سال های اخیر تلفظ و املای آم ...

واژه ی goat انگلیسی تغییر یافته ی همان واژه ی قوچ و واژه ی بز فارسی می باشد.

فرشته: دکتر کزازی در مورد واژه ی "فرشته " می نویسد : ( ( فرشته در پهلوی پرستگ prēstag و فرستگ frēstag بوده است . ستاک واژه همان است که در " فرستادن " ...

تغییر : واژه ی عربیزه شده ی تغییر از واژه ایرانی ( تگوهیر - تگیر - تغیر ) گرفته شده است. واژه ی معادل انگلیسی تغییر change می باشد . به نظر می رسد و ...

آل آروادی :یک واژه ی ترکی است . آل یک موجود خیالی یا همان جن هست . آرواد هم یعنی زن . پس آل آروادی می شود " زنِ آل " در قدیم اعتقاد داشتند آل آروادی ...

ملک اکازیون : [ اصطلاح املاک] یکی از اصطلاحات رایج در املاک که برای تمام املاک از جمله آپارتمان و ویلا در شمال به کار می رود، "اکازیون" است. اگر بخوا ...

واژه ی قاضی یک واژه سغدی است که بعدا وارد زبان عربی گردیده این واژه در پهلوی به شکل کادیک و در لغتنامه ی سغدی به شکل خاتوxətu به معنای قاضی و خاتیاک ...

دی اکتیو ( Deactivate ) :[ اصطلاح توییتر]وقتی شما حساب کاربری خود را غیرفعال کنید، به آن دی اکتیو می گویند. کامل این کلمه "دی اکتیویت" است که برای آس ...

لوزر ( Loser ) :[ اصطلاح توییتر] به کسانی که محکوم به باخت هستند، لوزر می گویند. ترجمۀ تحت الفظی این واژه بازنده است. این واژه برای افرادی که در وضعی ...

رای : دکتر کزازی در مورد واژه ی رای می نویسد : ( ( رای واژه ای است ایرانی و در پهلوی ، کاربرد فعلی نیز یافته است : رایتیتن rāyĕnītan با بُن ِ اکنون ر ...

دکتر کزازی واژه ی " درتوان" را در نوشته های خود به جای واژه ی " بالقوه" بکار برده است. ( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 2 ...

واژه ی گوگوش که تغییر یافته ی قوقوش است یک واژه ی ترکی است . قو همان پرنده ی معروف و قوش هم در زبان ترکی یعنی پرنده، که روی هم رفته "پرنده ی قو "معنی ...

"مردم" در تاریخ بیهقی به معنی طر فدار هم آمده است. " و بوسهل با جاه و نعمت و مردمش در جنب امیر حسنک یک قطره آب بودی، از رودی" ( مردمش در اینجا به مع ...